ឆ្នាំ២០២៤ គឺជាឆ្នាំដ៏សំខាន់សម្រាប់សិទ្ធិមនុស្ស។ វាបានប្រារព្ធខួបលើកទី៤៥ នៃអនុសញ្ញាស្តីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់ នៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងស្ត្រី (CEDAW) និងខួបលើកទី៣៥ នៃអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិកុមារ (CRC) ។ CEDAW និង CRC រួមជាមួយនឹងអនុសញ្ញា ស្តីពីសិទ្ធិជនពិការ (CRPD) គឺជាឧបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ គួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយចំនួន ដែលសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតកូរ៉េ (កូរ៉េខាងជើង) បានផ្តល់សច្ចាប័នក្នុងឆ្នាំ២០១១ (CEDAW), ១៩៩០ (CRC) និង ២០១៦ (CRPD) រៀងគ្នា។
ទោះបីជាមានសកម្មភាពបែបនេះក្ដី ក៏ការពិតបានលាបពណ៌ខុសប្លែកពីគេ។ ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកូរ៉េខាងជើងនៅតែធ្ងន់ធ្ងរ។ ជាពិសេសត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែម ចំពោះក្រុមដែលងាយរងគ្រោះរួមមាន ប៉ុន្តែមិនកំណត់ចំពោះស្ត្រី កុមារ មនុស្សចាស់ និងជនពិការ។
ជាក់ស្តែងរបាយការណ៍ជាច្រើន ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) និងរដ្ឋាភិបាលនានាបានបំភ្លឺជាបន្តបន្ទាប់ អំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកូរ៉េខាងជើង។ ជាឧទាហរណ៍ របាយការណ៍ឆ្នាំ២០១៤ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ របស់គណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតសិទ្ធិមនុស្សនៅកូរ៉េខាងជើង បានចង្អុលបង្ហាញថាការរើសអើង ត្រូវបានអនុវត្តដោយផ្អែកលើយេនឌ័រ ពិការភាព និងអាយុ។ ជាអកុសល ស្ថានភាពនៅតែបន្ត ប្រសិនបើមិនមានជំងឺរាតត្បាតធ្ងន់ធ្ងរទេ ១០ឆ្នាំក្រោយ។ ក្នុងអំឡុងពេលវដ្តទី ៤ នៃការត្រួតពិនិត្យជាសកលរបស់ក្រុមប្រឹក្សា សិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ (UPR) នៃកូរ៉េខាងជើងក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ព័ត៌មានស្តីពីស្ថានភាពផ្សេងៗ នៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកូរ៉េខាងជើង ត្រូវបានផ្តល់ដោយស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិផ្សេងៗគ្នា និងអ្នកពាក់ព័ន្ធជាច្រើន។ ជាលទ្ធផល រដ្ឋជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ បានផ្តល់អនុសាសន៍សរុបចំនួន ២៩៤ ដែលក្នុងនោះ កូរ៉េខាងជើងបានកត់សម្គាល់ ៨៨ អនុសាសន៍ ប៉ុន្តែនឹងពិនិត្យមើល ២០៦ ដែលនៅសល់ក្នុងពេលកំណត់។
ជាអកុសល ក្នុងចំណោមអនុសាសន៍ទាំង៨៨ ដែលបានកត់សម្គាល់ ដែលតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសមានន័យថា មិនត្រូវបានទទួលយក ឬមិនឆ្លើយតប រួមមានអនុសាសន៍ស្តីពីសិទ្ធិស្ត្រី និងកុមារ។ ជាឧទាហរណ៍ កូរ៉េខាងជើងបានកត់សម្គាល់អនុសាសន៍ ដើម្បីលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃពលកម្មកុមារទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស បញ្ចប់និទណ្ឌភាពចំពោះអំពើហិង្សាផ្លូវភេទ និងយេនឌ័រ បញ្ចប់គ្រប់ទម្រង់នៃអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងកុមារី បញ្ចប់ការជួញដូរមនុស្ស និងបញ្ចប់ការអនុវត្តការរំលូតកូនដោយបង្ខំ សម្រាប់ស្ត្រីដែលធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ ទៅកាន់កូរ៉េខាងជើងក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ អនុសាសន៍បែបនេះគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានរបស់មិនត្រឹមតែស្ត្រី និងកុមារប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែប្រជាជនទូទៅ ដោយសារសិទ្ធិមនុស្ស និងសុខុមាលភាពរបស់ក្រុមងាយរងគ្រោះទាំងនោះ មានផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោលទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស និងសុខុមាលភាពរបស់សមាជិកដទៃទៀត នៃគ្រួសារ និងសហគមន៍។ វាក៏នៅតែត្រូវមើលថាតើកូរ៉េខាងជើងនឹងទទួលយក និងអនុវត្តតាមអនុសាសន៍ ២០៦ផ្សេងទៀតដែរឬទេ ប៉ុន្តែកំណត់ត្រាតាមដានសកម្មភាពរបស់កូរ៉េខាងជើង លើអនុសាសន៍ UPR ពីមុនមិនបង្ហាញពីលទ្ធផលវិជ្ជមាននោះទេ។
នេះក៏ជារូបភាពដែលផ្ទុយស្រឡះពីរូបភាព ដែលកូរ៉េខាងជើង បានគូរនៅក្នុងរបាយការណ៍ពិនិត្យជាតិដោយស្ម័គ្រចិត្ត (VNR) របស់ខ្លួនស្តីពីការអនុវត្តគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ ប្រកបដោយនិរន្តរភាព (SDGs) ដែលដាក់ជូនអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ យោងតាម VNR របស់ខ្លួន កូរ៉េខាងជើងបញ្ជាក់ថា ខ្លួនសម្រេចបានសមភាពយេនឌ័រ តាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ បង្កើនការវិនិយោគសម្រាប់កុមារកំព្រា និងមនុស្សចាស់ដោយគ្មានវិធានការថែទាំ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រី។ ប្រជាជនដែលងាយរងគ្រោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការឆ្លើយតបរបស់កូរ៉េខាងជើងតែម្នាក់ឯង ចំពោះអនុសាសន៍ UPR ពេញមួយវដ្តទាំងបួនពិតជាបង្ហាញ ពីគម្លាតច្បាស់លាស់រវាងវោហាសាស្ត្រ និងការអនុវត្តរបស់វា។
ក្នុងបរិបទនេះ កូរ៉េខាងជើង គួរពិចារណាយ៉ាងហ្មត់ចត់ ចំពោះការឆ្លើយតប នឹងការអំពាវនាវអន្តរជាតិ សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ ជាឧទាហរណ៍ សហគមន៍អន្តរជាតិ បានឈានដល់កូរ៉េខាងជើង ដូចដែលខ្លួនបានធ្វើជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលត្រូវការជំនួយពីខាងក្រៅ ដើម្បីផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ ដើម្បីការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្សក្នុងអំឡុងពេល និងក្រោយវិបត្តិមនុស្សធម៌។ ប្រសិនបើកូរ៉េខាងជើងមានភាពស្មោះត្រង់ ក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្សដូចដែលខ្លួនបានចែងនោះ វាគួរតែស្វែងរកមធ្យោបាយ សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយសហគមន៍ពិភពលោកជាជាងបិទទ្វារ៕
ដោយ៖ Jisun Song (បណ្ឌិតសភាការទូតជាតិកូរ៉េ)
