វ៉ាស៊ីនតោន៖ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានជប៉ុន Kyodo បានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣នេះថា នៅពេលដែលមាន កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ក្នុងការបោសសម្អាតនៅតែបន្ត នៅក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន នៅឯរោងចក្រ នុយក្លេអ៊ែរ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលត្រូវបានបញ្ឈប់នោះ គឺបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ ការបញ្ជាទិញគ្រាប់បែក បរមាណូ របស់ប្រទេសនេះ នៅក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ហើយនេះជាសំណួរ នៅតែបន្តឆ្ងល់ ថាតើ ទីតាំងនោះបានបង្កបញ្ហាសុខភាព ធ្ងន់ធ្ងរដល់កម្មករ និងអ្នកស្រុកដែរឬយ៉ាងណា ។
ការសាងសង់បានចាប់ផ្តើមឡើង នៅលើកន្លែងដែលគេស្គាល់ថា ជាទីតាំងមួយឈ្មោះ Hanford កាលពី៨០ឆ្នាំមុនក្នុងឆ្នាំ១៩៤៣ ហើយវាពាក់ព័ន្ធនឹងការសាងសង់ម៉ាស៊ីនរ៉េអាក់ទ័រនុយក្លេអ៊ែរខ្នាតធំដំបូងគេរបស់ពិភពលោក ។
តាមរយៈគម្រោងដែលមានឈ្មោះថា Manhattan ដែលជាកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ហើយនៅកន្លែងដាក់ម៉ាស៊ីនរ៉េអាក់ទ័រ B ដែលត្រូវបានសាងសង់នៅលើផ្ទៃដីទំហំ៥៨០ម៉ាយការ៉េជាប់នឹងទន្លេ កូឡុំប៊ី ស្ថិតនៅភាគកណ្តាលនៃរដ្ធានីវ៉ាស៊ីនតោន បានផលិតសម្ភារៈនុយក្លេអ៊ែរមួយសម្រាប់វង្កើតបានជាគ្រាប់បែកបរមាណូបានតែចំនួន២គ្រាប់គត់ ដែលធ្លាប់ប្រើក្នុងជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ។
ឧបករណ៍នេះមានឈ្មោះថា “Fat Man” ហើយឧបករណ៍នេះត្រូវបានបំផ្ទុះនៅលើទីក្រុង ណាហ្គាសាគី នៅភាគនិរតីនៃប្រទេសជប៉ុនកាលពិថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៥៤ ដោយបញ្ចប់ការចូលរួមរបស់ប្រទេសជប៉ុន នៅក្នុងជម្លោះប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ។
សារធាតុភ្លុយតូនីញ៉ូមដែលមានទម្ងន់៦,២គីឡូក្រាមដែលមាននៅក្នុងឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរបានបញ្ចេញថាមពលស្មើនឹង២១ គីឡូតោននៃសារធតុ TNT ដោយបានឆក់យកជីវិតមនុស្សស្លូតត្រង់រាប់ម៉ឺននាក់ ខណៈដែលទទួលរងនូវឥទ្ធិពលវិទ្យុសកម្មដ៏សាហាវដែលនៅជុំវិញនោះបានសម្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់ថែមទៀត ។
ប៉ុន្តែពលរដ្ឋនៅទីក្រុង ណាហ្គាសាគី ប្រហែលជាមិនមែនជាជនរងគ្រោះតែមួយគត់នៃការផលិតសារធាតុភ្លុយតូនីញ៉ូម របស់ ទីតាំង Hanford នោះទេ ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលប្រតិបត្តិការជាច្រើនទសវត្សរ៍របស់ខ្លួន អ្នករស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលរស់នៅជិត និងជាចម្បងនៅខាងក្រោមតំបន់នោះ បានជួបប្រទះផលប៉ះពាល់សុខភាពធ្ងន់ធ្ងរដែលពួកគេជឿថា កើតចេញពីសកម្មភាពនៃទីតាំងផលិតនោះ ។
មានអ្នកស្រុកម្នាក់ឈ្មោះ Tom Bailie វ័យ៧៦ឆ្នាំដែលបានកើត ហើយធំដឹងក្តីឡើង ហើយនៅមានជីវិតរស់នៅទីនោះ ដោយនៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានទេពីទីតាំង Hanford នៅក្នុងសហគមន៍កសិកម្មមួយ ។
ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីការរស់នៅរបស់គាត់ លោក Bailie បានរំឮកនៅក្នុងអំឡុងពេលធ្វើបទសម្ភាសន៍មួយកាលពីខែមេសាថា គ្មាននរណាម្នាក់ធ្លាប់គិតថា ទីតំាង Hanford នឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ “ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងដែលស្នេហាជាតិ”នោះទេ ៕
ដោយ៖ ម៉ៅ បុប្ផាមករា
