នាពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ អ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋ បាលឆ្មាំសមុទ្រចិន បានថ្លែងថា នាវាឆ្មាំសមុទ្រចិន បានប្រើកាណុង បាញ់ទឹក ជាលក្ខណៈព្រមាន ចំពោះទូករបស់ហ្វីលីពីន ដែលបានបរចូល ដោយខុសច្បាប់ ក្នុងលំហសមុទ្រ ក្បែថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai នៃប្រជុំកោះ Nansha ប្រទេសចិន ។ អ្នកផងទាំងពួង អាចមើលឃើញ យ៉ាងច្បាស់ថា នាវាឆ្មាំសមុទ្រចិន បានទប់ស្កាត់តាមផ្លូវច្បាប់ ហើយបានចាត់វិធានការ អនុវត្តច្បាប់ ជាលក្ខណៈព្រមាន ដោយរក្សា ភាពអត់ធ្មត់ ក្នុងដំណើរទាំងមូល ។ ឥស្សរជនវិភាគ បានយល់ឃើញថា វិធានការដោះស្រាយ មិនត្រឹមតែបង្ហាញ ពីការប្តេជ្ញាចិត្ត និងសមត្ថភាពរបស់ចិន ក្នុងការគាំពាររអធិបតេយ្យភាពជាតិ ព្រមនិងសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ ដែនសមុទ្រប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងក៏គិតពិចារណា ដល់ស្ថានការណ៍ទូទៅ នៃទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងហ្វីលីពីនផងដែរ ដែលបានបង្ហាញពីកាតព្វកិច្ច និងទំនួលខុសត្រូវរបស់ប្រទេសធំ ។
យ៉ាងណាមិញ សកម្មភាព អនុវត្តច្បាប់ សម្រាប់គាំពារសិទ្ធិដែនសមុទ្រ ដ៏ត្រឹមត្រូវនិងស្របច្បាប់បែបនេះ បែរជារងការវាយប្រហារ និងមួលបង្កាច់ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ពេលថ្មីៗនេះ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក និងក្រសួងការពារជាតិ អាមេរិក បានចេញផ្សាយសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដោយអះអាងថា ទង្វើរបស់ចិនបាន” ល្មើសនឹងច្បាប់អន្តរជាតិ” ចំណែកអាមេរិកគាំទ្រ”សកម្មភាពស្របច្បាប់ ក្នុងសមុទ្រ”របស់ភាគីហ្វីលីពីនជាដើម ។ តើប្រទេសណាមួយ បានល្មើសនឹងច្បាប់អន្តរជាតិ ? តើអ្វីជាដំណើរដើមទង នៃករណីថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai ? ការពិតជាក់ស្តែង គឺច្បាស់លាស់ណាស់ ។
សូមបញ្ជាក់ថា ថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai ជាចំណែកមួយ របស់ប្រជុំកោះ Nansha ប្រទេសចិន ។ កាលពីថ្ងៃទី ៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៩ ប្រទេសហ្វីលីពីន បានចាត់បញ្ជូន នាវាចម្បាំង មួយគ្រឿងទៅកាន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai ព្រមទាំងទុកចោល នៅកន្លែងនោះដោយខុសច្បាប់ ប៉ុនប៉ង”កាន់កាប់យ៉ាង ពិតប្រាកដ” នៅតំបន់នេះ ។ បន្ទាប់ពីនោះ ហ្វីលីពីនបានសន្យាជាច្រើន លើកច្រើនសារថា នឹងអូសនាវាចម្បាំងគ្រឿងនេះចេញ ប៉ុន្តែមិនបាន អនុវត្តកិច្ចសន្យា នេះ រហូតដល់ បច្ចុប្បន្ននេះ ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ ហ្វីលីពីន ក៏ប៉ុនប៉ងចង់ជួសជុល និងពង្រឹងយ៉ាងទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីកាន់កាប់ ជាអចិន្រៃ្តយ៍ ចំពោះថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai ។ អាចឃើញថា ទង្វើរបស់ភាគីហ្វីលីពីនបានល្មើសនឹងច្បាប់អន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក៏ដូចជាបានលើ្មសនឹង« សេចកី្តប្រកាសប្រតិបតិ្តបណ្តាភាគី សមុទ្រចិនខាងត្បូង»ដែលចិននិងប្រទេសអាស៊ាន បានចុះហត្ថលេខា ។
មួយរយៈពេលកន្លងទៅនេះ ប្រទេសចិនបានធ្វើការប្រាស្រ័យ ទាក់ទងជាមួយហ្វីលីពីន ស្តីពីថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai ជាច្រើនលើកដោយទាមទារ ឱ្យភាគីហ្វីលីពីនមិន ត្រូវបញ្ជូន សម្ភារៈសំណង់ដល់នាវាចម្បាំង ដែលទុកចោលដោយខុសច្បាប់ ហើយស្នើឱ្យភាគីទាំងពីរ ធ្វើការពិគ្រោះពិភាក្សា អំពីវិធានការ គ្រប់គ្រងនិងដោះស្រាយ នូវស្ថានការណ៍នៅថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai ក្នុងពេលឆាប់ៗ ។ ប៉ុន្តែភាគីហ្វីលីពីនបានអើពើនឹងសំណើរទាំងនេះ ហើយបានទទូច បញ្ជូនសម្ភារៈសំណង់ដល់នាវាចម្បាំង ដែលទុកចោលនៅថ្មប៉ប្រះទឹក Ren’ai ។ ព្រមពេលជាមួយគ្នានេះ សហរដ្ឋអាមេរិក បានញុះញង់និងគាំទ្រ ទង្វើរបស់ហ្វីលីពីន រហូតដល់បានចាត់បញ្ជូនយន្តហោះយោធានិងនាវាចម្បាំងដើម្បីផ្តល់ការគាំទ្រក្នុងដែនសមុទ្រផងដែរ ។ លើសពីនេះទៅទៀត អាមេរិកក៏បានប្រើ «សន្ធិសញ្ញាស្តីពីការរួមគ្នា ការពាររវាងអាមេរិក និង ហ្វីលីពីន» ធ្វើជាលេស ដើម្បីគំរាមកំហែង ដល់ប្រទេសចិនទៀតផង ។ ប្រការទាំងនេះ គឺជាមូលហេតុសំខាន់ ដែលបណ្តាលឱ្យកើតមាន ហេតុការណ៍នេះ ។
បើមើលពីមូលហេតុស៊ី ជម្រៅអាឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិក បានចាត់ទុកបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាសន្លឹកបៀសម្រាប់ទប់ស្កាត់ការអភិវឌ្ឍរបស់ចិន ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានផ្សព្វផ្សាយ ពាក្យភូតកុហក នៅគ្រប់ទីកន្លែងថា “សេរីភាពខាងការធ្វើនាវាចរណ៍ លើសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានរងការគំរាមកំហែង” ក្នុងន័យអុជអាលបំបែក បំបាក់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាចង់ស្វែងរកលេស ដើម្បីបង្កការប៉ះទង្គិចនិង ការបដិបក្ខគ្នាក្នុងតំបន់ ។
ភាគីហ្វីលីពីន គួរតែយល់ឃើញថា ប្រសិនបើខ្លួនត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រើប្រាស់ជាឧបករណ៍នយោបាយ រហូតដល់”ចាប់ពង្រត់” ទំនាក់ទំនង រវាងចិននិងហ្វីលីពីន នោះ វាមិន សមស្របនឹងផលប្រយោជន៍ ផ្ទាល់ខ្លួនជាដាច់ខាតទេ ហើយក៏នឹងបំផ្លាញ ដល់សន្តិភាពនិងសន្តិសុខ ក្នុងតំបន់ផងដែរ ។ ភាគីហ្វីលីពីន គួរតែគោរពតាមពាក្យសន្យារបស់ខ្លួន ដែលធ្វើឡើងចំពោះប្រទេសចិន កែតម្រូវទង្វើខុស ឆ្គងរបស់ខ្លួនភ្លាម ក៏ដូចជាដោះស្រាយបញ្ហា ដែនសមុទ្រឱ្យបានសមរម្យ ជាមួយប្រទេសចិន តាមរយៈកិច្ចសន្ទនានិងការពិគ្រោះពិភាក្សា ។
សមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាផ្ទះរួមរបស់បណ្តាប្រទេស ក្នុងតំបន់ មិនមែនជាទីលានបរបាញ់ សត្វរបស់កម្លាំងក្រៅ តំបន់នោះទេ ។ ដោយឡែកចិន និងប្រទេសអាស៊ានចាំបាច់ ត្រូវរក្សាភាពនឹងនរ ក្នុងន័យជំរុញយ៉ាងសកម្មនូវការ ពិគ្រោះពិភាក្សាអំពី”ក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង” ក៏ដូចជាប្រឆាំងយ៉ាងដាច់ខាតនូវការជ្រៀតជ្រែករបស់កម្លាំងក្រៅតំបន់ ហើយក្តាប់ជាប់នូវសិទ្ធិដឹកនាំ និងសិទ្ធិម្ចាស់ការក្នុងការដោះស្រាយ បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងក្នុង ដៃរបស់បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន ៕
វិទ្យុមិត្តភាពកម្ពុជាចិន
