បរទេស ៖ ទីក្រុងប៉េកាំង កំពុងស្វែងរកការបង្កើន ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅក្នុងអាងទន្លេមេគង្គ ដោយការបង្កើនចំនួន គម្រោងធំដែលខ្លួនផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន និងក្រុមហ៊ុនសេដ្ឋកិច្ច ដែលខ្លួនគ្រប់គ្រង ។ ប្រទេសក្នុងតំបន់ដូចជាកម្ពុជា និងឡាវ ចង់បានបែបនោះ ស្របពេលដែលវៀតណាម ដែលកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក បារម្ភពីសកម្មភាពរបស់ចិន។ នេះជាការយល់ឃើញរបស់អត្ថបទស៊ើបអង្កេតខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយអ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានពិសេសរបស់កាសែតបារាំង Le Monde នៅកម្ពុជា (Brice Pedroletti) និងប្រទេសថៃ (ខេត្តឈៀងខុង)។
វែបសាយ RFI ជាភាសាវៀតណាម បានសរសេរថា ឧទាហរណ៍ថ្មីបំផុត គឺគម្រោងប្រឡាយហ្វូណនតេជោ ជាឈ្មោះចិនសម្រាប់អាណាចក្រចំប៉ាដំបូង (សតវត្សទី១-៧)។ ប្រឡាយហ្វូណន មានតម្លៃ ១,៧ ពាន់លានដុល្លារ ដែលផ្តល់មូលនិធិដោយប្រទេសចិន មានប្រវែង ១៨០ គីឡូម៉ែត្រ តភ្ជាប់ពីរាជធានីភ្នំពេញ ទៅកាន់ឈូងសមុទ្រថៃ ដែលមានទទឹងរហូតដល់ ១០០ ម៉ែត្រ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យនាវា ដែលមានសមត្ថភាពអតិបរមា ៣ ០០០ តោនធ្វើដំណើរគ្រប់ផ្លូវទៅកាន់ ខេត្តព្រះសីហនុ ដែលជាកំពង់ផែទឹកជ្រៅតែមួយគត់របស់កម្ពុជា ។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋ របស់ចិនបានឱ្យដឹងថា ជាមួយនឹងប្រឡាយហ្វូណន កម្ពុជា នឹង “ដកដង្ហើមតាមច្រមុះរបស់ខ្លួន” មានន័យថា ការដឹកជញ្ជូនទំនិញ តាមដងទន្លេរបស់កម្ពុជា នឹងលែងពឹងផ្អែកលើកំពង់ផែ វៀតណាមនៅតំបន់ដី សណ្ដមេគង្គទៀតហើយ។
ប្រសិនបើវាគ្រាន់តែជាប្រឡាយ មិនថាធំប៉ុនណាទេ គម្រោងមួយចំនួនតូចបានបង្កើតការរំពឹងទុកច្រើននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដូចជាគម្រោងហ្វូណន។ ការដែលក្រុមហ៊ុនរដ្ឋរបស់ចិន ត្រូវបានគេនិយាយថា ពាក់ព័ន្ធនឹងការសាងសង់ និងការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួន បានធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភអំពីមហិច្ឆតាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ទីក្រុងប៉េកាំង នៅក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គប្រវែង ៤.៣៥០ គីឡូម៉ែត្រ ដែលមានដើមកំណើតនៅទីបេ នៅតំបន់ភ្នំហិម៉ាឡៃ ក្នុងប្រទេសចិន ហើយរត់កាត់ប្រទេសភូមា ប្រទេសថៃ ឡាវ កម្ពុជា និងវៀតណាម។
ទាំងនេះក៏ជាប្រទេសចំនួនប្រាំផងដែរ ដែលប្រទេសចិនបានព្យាយាមបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនអស់រយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ ឧទាហរណ៍ តាមរយៈគំនិតផ្តួចផ្តើមនៅក្នុងយន្តការសហប្រតិបត្តិការ មេគង្គ-ឡានឆាង ដែលបង្កើតឡើងដោយប្រទេសចិនក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ និងដឹកនាំដោយក្រសួងការបរទេសចិន ជាមួយនឹងកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំ។ លោក Simon Menet អ្នកនិពន្ធនៃការសិក្សា ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយមូលនិធិបារាំង សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវយុទ្ធសាស្ត្រ (FRS) ស្តីពីយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខរបស់ចិននៅក្នុងទន្លេមេគង្គបានរំលឹកថា ទន្លេកាន់កាប់ទីតាំង យុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ទីក្រុងប៉េកាំង ហើយថាយន្តការ សហប្រតិបត្តិការ មេគង្គ-ឡានឆាង គឺជាទម្រង់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលទទួលបានជោគជ័យបំផុត សកម្មបំផុត និងជាប្រភពដ៏ល្អបំផុត នៅក្នុងតំបន់ ដែលជាកន្លែង “សាកល្បងឥទ្ធិពលរបស់ចិន”។
តាមរយៈទន្លេមេគង្គ ទីក្រុងប៉េកាំង ព្យាយាមការពារផ្នែកខាងនិរតី របស់ប្រទេសចិន ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ នឹងប្រទេសអាស៊ាន រួមទាំងអាងទន្លេមេគង្គទាំងប្រាំ។ ការព្រួយបារម្ភរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង បានកើនឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ នៅពេលដែលគូប្រជែងរបស់ខ្លួនគឺសហរដ្ឋអាមេរិក បានអញ្ជើញប្រទេសភូមា កម្ពុជា ឡាវ ថៃ និងវៀតណាម ឱ្យចូលរួមក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោម ដែលជាផ្នែកមួយ នៃការជំរុញរបស់លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា មកកាន់អាស៊ី។ យោងតាមការវិភាគរបស់លោក សេង វ៉ាន់លី អ្នកជំនាញឯករាជ្យកម្ពុជា គឺ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើទន្លេមេគង្គ គឺជាមធ្យោបាយមួយសម្រាប់ប្រទេសចិនក្នុងការធ្វើឱ្យប្រទេសទាំងនេះ ពឹងផ្អែកកាន់តែខ្លាំងលើទីក្រុងប៉េកាំង និងធានាថា ពួកគេមិនធ្វើតាមសហរដ្ឋអាមេរិក ។
ឥទ្ធិពលរបស់ចិនក៏ត្រូវបានបង្ហាញ ក្នុងន័យសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ ជាមួយនឹង “តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស” – ទឹកដីនៃប្រទេសដែលចិនជួលរយៈពេលវែង ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅតាមបណ្តោយ “ផ្លូវសូត្រថ្មី” ផ្លូវរថភ្លើងក្នុងប្រទេសឡាវ (ចាប់ពីឆ្នាំ ២០២២) ប្រទេសថៃ (កំពុងសាងសង់) ហើយឆាប់ៗនេះនៅប្រទេសវៀតណាម និងផ្លូវជាច្រើនដែលសាងសង់ដោយអ្នកម៉ៅការចិន។
យោងតាមអ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានរបស់កាសែតបារាំង Le Monde , សកម្មភាពរបស់ចិនក៏អាចត្រូវបានពន្យល់ផងដែរ ដោយបញ្ហាប្រឈមនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលទីក្រុងប៉េកាំងអះអាងថា ជាដែនទឹកផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន ទោះបីជាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានចំនួនប្រាំ (វៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ និងឥណ្ឌូនេស៊ី) ទទួលបានតំបន់សេដ្ឋកិច្ច ផ្តាច់មុខក្នុងចម្ងាយ ២០០ម៉ាយក៏ដោយ ៕
