នយោបាយ

ស្វែងយល់ពី អត្ថន័យនិងសាវតា «បដិវត្តន៍ពណ៌»

វីឃីភីឌា៖ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ទូទាំងពិភពលោកប្រើពាក្យថា បដិវត្តន៍ពណ៌ ដើម្បីពិពណ៌នា អំពីចលនាតវ៉ាផ្សេងៗ និងអមជាមួយការប៉ុនប៉ង ឬការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលដោយជោគជ័យ ដែលបានកើតឡើង នៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន នៃអតីតសហភាពសូវៀត អតីតយូហ្គោស្លាវី និងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ក្នុងអំឡុង ដើមសតវត្សទី២១ ។

ពាក្យនេះក៏ត្រូវបានអនុវត្ត យ៉ាងទូលំទូលាយចំពោះ បដិវត្តន៍មួយចំនួនផ្សេងទៀត នៅកន្លែងផ្សេងទៀត រួមទាំងនៅមជ្ឈិមបូព៌ា និងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងអាមេរិកខាងត្បូង ដែលចាប់ផ្តើមពីចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ ដល់ឆ្នាំ ២០២០។ អ្នកសង្កេតការណ៍មួយចំនួន (ដូចជា Justin Raimondo និង Michael Lind) បានហៅព្រឹត្តិការណ៍នេះ ថាជារលកបដិវត្តន៍ ដែលប្រភពដើម នៃបដិវត្តន៍អំណាចប្រជាជនឆ្នាំ ១៩៨៦ (ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជា “បដិវត្តន៍លឿង”) នៅក្នុងប្រទេស ហ្វីលីពីន។

ខាងក្រោមនេះជា ផែនទីនៃបដិវត្តន៍ពណ៌ពីឆ្នាំ ២០០០ ដល់ឆ្នាំ ២០០៥

ចលនាទាំងនេះ ខ្លះមានកម្រិតនៃភាពជោគជ័យ ឧទាហរណ៍ បដិវត្តន៍ប៊ូលដូហ្សែរ របស់សាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធ យូហ្គោស្លាវី (២០០០)

Bulldozer Revolution in Yugoslavia (2000)

បដិវត្តន៍ផ្កាកុលាបហ្សកហ្ស៊ី (២០០៣)

Georgia’s Rose Revolution 2003

និងបដិវត្តពណ៌ទឹកក្រូចរបស់អ៊ុយក្រែន (២០០៤)

Ukraine Orange Revolution 2004

ភាគច្រើន ប៉ុន្តែមិនមែនគ្រប់ករណីទាំងអស់ ការតវ៉ាតាមដងផ្លូវដ៏ធំ បានធ្វើតាមការបោះឆ្នោត ដែលមានវិវាទ ឬសំណើសម្រាប់ការបោះឆ្នោតដោយយុត្តិធម៌។ ពួកគេបាននាំទៅដល់ការលាលែងពីតំណែង ឬការផ្តួលរំលំ មេដឹកនាំដែលគូប្រជែង របស់ពួកគេចាត់ទុកថាជាជនផ្តាច់ការ។

ព្រឹត្តិការណ៍ខ្លះត្រូវបានគេហៅថា “បដិវត្តពណ៌” ប៉ុន្តែខុសពីករណីខាងលើ នៅក្នុងលក្ខណៈមូលដ្ឋានមួយចំនួន។ ឧទាហរណ៍រួមមាន បដិវត្តន៍ស៊ីដារបស់ប្រទេសលីបង់ (២០០៥)

Lebanon’s Cedar Revolution 2005

និងបដិវត្តន៍ខៀវរបស់គុយវ៉ែត (២០០៥)

Kuwait Blue Revolution

រុស្ស៊ី ចិន និងវៀតណាម[3] ចែករំលែកទស្សនៈថា បដិវត្តន៍ពណ៌គឺជា “ផលិតផលនៃឧបាយកលដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងមហាអំណាចលោកខាងលិចផ្សេងទៀត” ហើយបង្កការគំរាមកំហែងយ៉ាងសំខាន់ដល់សន្តិសុខសាធារណៈ និងជាតិរបស់ពួកគេ។

To Top