តេអេរ៉ង់៖ ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ លោក ហាសាន់ រូហានី បានអំពាវនាវឱ្យភាគីអឺរ៉ុប ទទួលយកកិច្ចព្រមព្រៀង នុយក្លេអ៊ែរឆ្នាំ២០១៥ ឱ្យបញ្ឈប់ការ ដាក់ទណ្ឌកម្មខុសច្បាប់ និងក្រៅទីកន្លែង ដោយមិនយកចិត្តទុកដាក់ ចំពោះអ៊ីរ៉ង់ ដែលបានរក្សាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អស់រយៈពេល ៣ ឆ្នាំទោះបីស្ថិតក្រោម“ សង្គ្រាមសេដ្ឋកិច្ច” ក៏ដោយនោះ ។
លោករ៉ូហានី បានឲ្យដឹង នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្រ្តីមួយថា “P4 + 1 មានភារកិច្ចធ្ងន់ឲ្យដឹងថា “ពួកគេត្រូវតែដឹងថា យើងទប់ទល់នឹងសង្រ្គាម សេដ្ឋកិច្ចរយៈពេល ៣ឆ្នាំហើយវា គឺជាយើងដែលបានថែរក្សាផែនការសកម្មភាពរួម (JCPOA) ក្នុងអំឡុងពេលនេះ” ។
ប្រទេស P5 + 1 រួមមានចិន បារាំង រុស្ស៊ី អង់គ្លេសនិងអាមេរិក បូកអាល្លឺម៉ង់ បានចរចាក្នុហផែនការ សកម្មភាពរួម JCPOA ស្តីពីកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ ក្រោយមកអតីតប្រធានាធិបតី អាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង នុយក្លេអ៊ែរនៅឆ្នាំ២០១៨ ។
លោកបានថ្លែង ទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលអឺរ៉ុបថា “អ្នកបញ្ឈប់ការដាក់ទណ្ឌកម្ម និងអនុវត្តច្បាប់ហើយ ប្រសិនបើនៅថ្ងៃដំបូង បន្ទាប់ពីអ្នកបានដកទណ្ឌកម្ម អ្នកឃើញថា យើងមិនបំពេញកាតព្វកិច្ចទាំងអស់ របស់យើងទេនោះ វានឹងក្លាយជាសិទ្ធិរបស់អ្នកក្នុង ការប្រាប់ពិភពលោកថា អ៊ីរ៉ង់មិនបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួននោះទេ” ។
មួយថ្ងៃមុននេះលោក រូហានី បានជួបសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីបារាំង ដែលក្នុងនោះលោកបានបញ្ជាក់ ជំហររបស់អ៊ីរ៉ង់ថា JCPOA មិនអាចចរចាឡើងវិញ បាននោះទេ ហើយការដកទណ្ឌកម្មអាមេរិក គឺជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ ដើម្បីរក្សាទុកកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
យោងតាមការកត់សម្គាល់នៅលើគេហទំព័រផ្លូវការ របស់ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក Macron បានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុង ការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទថា ការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការ សម្រេចចិត្តរបស់អ៊ីរ៉ង់ ក្នុងការរំលោភលើ JCPOA និងតម្រូវការសម្រាប់ក្រុងតេអេរ៉ង់ ដើម្បីវិលត្រឡប់ ទៅរកការអនុលោម តាមកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជា“ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការពេញលេញ” ជាមួយទីភ្នាក់ងារថាមពលអាតូមិកអន្តរជាតិ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែកុម្ភៈអ៊ីរ៉ង់បានបញ្ឈប់ការអនុវត្ត ការអនុវត្តដោយស្ម័គ្រចិត្ត នៃពិធីសារបន្ថែមរបស់ IAEA ដូចដែលបានគ្រោងទុកនៅ JCPOA បន្ទាប់ពីមានជំហាន ជាបន្តបន្ទាប់ ដែលត្រូវបានអនុវត្ត ដោយក្រុងតេអេរ៉ង់ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៩ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្តេជ្ញាចិត្ត របស់ខ្លួនក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ៕
ដោយ ឈូក បូរ៉ា
