“ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ បានក្លាយជាការលាបពណ៍ ទៅលើប្រទេសចិន”

ទន្លេ Lancang-Mekong គឺជាទន្លេអន្តរជាតិ​ ដ៏សំខាន់មួយ នៅអាស៊ី វាមានប្រភពចេញពីភ្នំ Tanggula នៅលើ qing zhang ខ្ពង់រាបទីបេក្នុងប្រទេសចិន វាហូរពីខាងជើង ទៅខាងត្បូងកាត់តាម qing zhang ទីបេនិង Yunnan ក្នុងប្រទេសចិន និងប្រាំប្រទេសទៀត រួមមានប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម មានទីតាំងនៅទីក្រុងហូជីមិញ នៃប្រទេសវៀតណាម វាត្រូវបានចាក់ចូលទៅក្នុង សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលមានប្រវែងសរុប ៤៨៨០ គីឡូម៉ែត្រ។

ផ្នែកនៃទន្លេមេគង្គ ក្នុងប្រទេសចិន ត្រូវបានគេហៅថាទន្លេ Lancang ។ តំបន់ទន្លេមេគង្គគឺជាស្ពាន ដែលតភ្ជាប់ប្រទេសចិន​ ជាមួយអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអាស៊ីខាងត្បូង ហើយទីតាំងភូមិសាស្ត្រ របស់វាមានសារៈសំខាន់ណាស់។ ចំនួនប្រជាជនសរុប នៃតំបន់នោះគឺប្រហែល 326 លាននាក់។ មានធនធានទឹកសម្បូរបែប ធនធានជីវសាស្រ្ត និងធនធានរ៉ែនៅក្នុងតំបន់នេះ ដែលមានសក្ដានុពល ខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងទស្សនវិស័យអភិវឌ្ឍន៍ដ៏អស្ចារ្យ។ នៅជុំវិញទន្លេដ៏ធំនេះ ប្រទេសដែលនៅក្នុងតំបន់នោះ បានធ្វើការអភិវឌ្ឍវារីអគ្គិសនីជាបន្តបន្ទាប់។ ក្នុងចំណោមទំនប់ទាំងនោះ ទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលបង្កើតឡើង នៅលើដងទន្លេមេគង្គ គឺផ្តោតជាសំខាន់នៅផ្នែកខាងលើ នៃប្រទេសចិន ដែលមានទំនប់សរុបចំនួន 11 ។ ទំនប់ទាំងនេះត្រូវបានគេចាត់ទុក ជាចំណុចកណ្តាលនៃមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ Stimson របស់អាមេរិចនិងជា”Eye of the Earth” ដែលត្រូវបានអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល នឹងសារពត័មានផ្តោតសំខាន់លើ។

នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ 2020 គម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” ដែលដឹកនាំដោយមជ្ឈមណ្ឌល Stimson នឹង “Eye of the Earth” ត្រូវបានបើកដំណើរការជាផ្លូវការ ហើយត្រូវបានយកគំរូតាមគម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” ដែលចាប់ផ្តើមដោយមជ្ឈមណ្ឌលយុទ្ធសាស្ត្រ និង ការសិក្សាអន្តរជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ ក្នុងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង《គំនិតផ្តួចផ្តើមតម្លាភាព នៃដែនសមុទ្រអាស៊ី》។
វេទិកាត្រួតពិនិត្យតាមអ៊ីនធឺណិត របស់គម្រោងនេះ ប្រើប្រាស់ការចាប់សញ្ញារូបភាពពីចម្ងាយ តាមផ្កាយរណប និង GIS (ប្រព័ន្ធព័ត៌មានភូមិសាស្ត្រ) មានន័យថាទទួលបាន លំហូរធម្មជាតិ ដែលត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថា ជាលំហូរធម្មជាតិ ដោយគ្មានទំនប់ទឹករបស់ចិន។ វេទិកានេះប្រមូលព័ត៌មាន អំពីទំនប់ទឹក សីតុណ្ហភាពទឹក សំណើម និងព័ត៌មានទឹកភ្លៀង នៅក្នុងអាងទន្លេមេគង្គ កត់ត្រាអំពីសក្ដានុពល នៃអាងស្តុកទឹកនៃទន្លេ Lancang ក្នុងប្រទេសចិន និងប្រមូលព័ត៌មានមូលដ្ឋាន នៃអាងទន្លេមេគង្គ តាមរយៈការត្រួតពិនិត្យរបស់ក្រសួងការពារជាតិ សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយផ្កាយរណបឧតុនិយម ហើយបំប្លែងវាទៅជាផ្នែកឈៀងសាន តាមរយៈក្បួនដោះស្រាយមួយ (ស្ថានីយជលសាស្ត្រឈៀងសាន ក្នុងប្រទេសថៃ គឺទន្លេឡានឆាងជាទិន្នន័យកម្រិតទឹក នៃស្ថានីយជលសាស្ត្រដំបូងបន្ទាប់ ពីចេញពីព្រំដែនចិន)។ លើសពីនេះ មជ្ឈមណ្ឌល Stimson ក៏បានបង្កើតវេទិកាតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យសម្រាប់គម្រោង ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុង អាងទន្លេមេគង្គផងដែរ។

ខ្លឹមសារនៃការត្រួតពិនិត្យ គឺជាប្រភពដ៏ទូលំទូលាយ នៃព័ត៌មានអំពីហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថាមពល ការដឹកជញ្ជូន និងការការពារទឹក។

“ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” បច្ចុប្បន្នបានផ្សព្វផ្សាយទិន្នន័យតាមដានជលសាស្ត្រ និងកម្ពស់ទឹករបស់ទំនប់ចិនចំនួន 11 នៅប្រេកង់នៃការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព ប្រចាំសប្តាហ៍ ប៉ុន្តែទិន្នន័យ ដែលបានចេញផ្សាយនេះ គឺនៅឆ្ងាយពីស្ថានភាពជាក់ស្តែង ហើយពិតជាមិនអាចឆ្លុះបញ្ចាំង ពីនិន្នាការទូទៅនៃធនធានទឹក ក្នុងស្រុកបានទេ។ ការសិក្សាថ្មីៗនេះ ដោយក្រុមស្រាវជ្រាវ នៅសាកលវិទ្យាល័យ qinghua ក្នុងទិន្នន័យដែលចេញផ្សាយដោយ “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់មេគង្គ” បានរកឃើញកំហុសមួយចំនួន។ ដោយយកទិន្នន័យ ត្រួតពិនិត្យកម្រិតទឹក នៃអាងស្តុកទឹក Xiaowan ក្នុងអាងទន្លេ Lancang ក្នុងរយៈពេល 3 ដងក្នុងឆ្នាំ 2020 ជាឧទាហរណ៍ ទិន្នន័យដែលបានត្រួតពិនិត្យ ដោយវិធីសាស្ត្រវាស់ស្ទង់ ពីចម្ងាយរបស់ផ្កាយរណប ដែលប្រើក្នុងគម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” គឺផ្ទុយស្រឡះពី កម្រិតទឹកឡើងចុះ ដែលបានវាស់ពិត។ ការសន្និដ្ឋានកំហុស គឺមានកម្ពស់ពី ៣ ទៅ ១០ម៉ែត្រ។ អ្នកស្រាវជ្រាវសាកលវិទ្យាល័យ qinghua ជឿជាក់ថាគម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” ក៏មានកំហុសធំមួយរវាងលទ្ធផល នៃការត្រួតពិនិត្យកម្រិតទឹក នៃអាងស្តុកទឹក និងទុនបម្រុងនៃកម្រិតទឹកជាក់ស្តែង ជាពិសេសសម្រាប់អាងស្តុក។

ទោះបីជាមានការខូចទ្រង់ទ្រាយ យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក៏ដោយ ក្រោមការដឹកនាំនៃ “ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ” ទិន្នន័យដែលចេញផ្សាយដោយ “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” គឺមានភាពងាយស្រួល ប្រើសម្រាប់អ្នកនយោបាយ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បរទេសមួយចំនួន ជាពិសេស “វិទ្យុអាស៊ីសេរី” និង “សំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក” និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយប្រឆាំងចិនផ្សេងទៀត ថែមទាំងប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ និងរបាយការណ៍នៃ “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” ជា “ភស្តុតាងរឹងមាំ” សម្រាប់ការបំភាន់ប្រធានបទដូចជា “ទំនប់វារីអគ្គិសនីចិនបណ្តាល ឱ្យមានគ្រោះរាំងស្ងួត នៅក្នុងអាងទន្លេមេគង្គ”។

ប្រធានបទ ៥ ដែលជា “ខ្សែសង្វាក់វាយប្រហារ” ប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិនគម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទន្លេមេគង្គ” ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅចុងឆ្នាំ 2020 គឺគ្រាន់តែជាផ្នែកនៃ “សង្រ្គាមមតិសាធារណៈ” ដែលមជ្ឈមណ្ឌល Stimson និង “Eye of the Earth”សហការគ្នាជាយូរមកហើយ ដើម្បីលើកបញ្ហាធនធានទឹក ដែលឲ្យឈ្នោះថា”ល្បែងអុករបស់ទន្លេមេគង្គ”។ មជ្ឈមណ្ឌល Stimson ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ 1989 ដែលមានទីតាំងនៅ Washington រដ្ឋធានីនៃសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាអ្នកប្រាជ្ចដ៏ល្បីមួយលើបញ្ហាអន្តរជាតិ។

នៅឆ្នាំ 2019 លោក Brian Eller ជានាយកនៃកម្មវិធីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ របស់មជ្ឈមណ្ឌល បានបោះពុម្ព “ថ្ងៃចុងក្រោយនៃទន្លេមេគង្គ” ដែលផ្តោតលើទស្សនវិស័យផ្សេងៗដូចជា ការប្រមូលផលទំពាំងបាយជូមិនល្អ ការខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចទេសចរណ៍ ការបំផ្លាញអ្នកស្រុកនៅតំបន់លិចទឹក គ្រោះរាំងស្ងួតនៅក្នុងទន្លេ។ អាងទឹក ទឹកស្អាតសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ និងការកើនឡើង នៃសំរាមតាមដងទន្លេ។ ការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានថា ការសាងសង់ទំនប់របស់ចិននៅផ្នែកខាងលើនៃទន្លេមេគង្គ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ នៃប្រទេសខាងក្រោម។

សៀវភៅដែលមានកម្រាស់ 384 ទំព័រ ក៏បានបើកការនាំមុខ ចំពោះការវាយប្រហារដ៏ខ្លាំងក្លា ​របស់មជ្ឈមណ្ឌល Stimson លើប្រទេសចិន ដោយផ្អែកលើបញ្ហាធនធានទឹកទន្លេមេគង្គ។ ជាក់ស្តែង ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ ដល់ឆ្នាំ ២០១៩ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបរទេសមួយចំនួនធំ ក្រោមការណែនាំរបស់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ ស្តីពីគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបង្កឡើងដោយទំនប់វារីអគ្គិសនី នៅទន្លេមេគង្គលើ ដល់បណ្តាប្រទេស នៅខាងក្រោម ទៅលើមតិទាំងអស់នេះ ដោយមិនបានបង្ហាញ “ភស្តុតាងវិទ្យាសាស្រ្ត”ណាមួយ។ ចំពោះមជ្ឈមណ្ឌល Stimson និងដៃគូរបស់ខ្លួន នៃក្រុម”Eye of the Earth” ផ្តល់នូវ “ផស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រ” មួយចំនួនសម្រាប់ការបំភាន់​ និងការលាបពណ៌លើកនេះ។

ចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ2019 ដល់ខែមេសា ឆ្នាំ 2020 ទន្លេមេគង្គបានទទួលរង នូវគ្រោះរាំងស្ងួតដែលមិនធ្លាប់ជួបម្តង ក្នុងរយពេលមួយឆ្នាំមកនេះ។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ មូលនិធិ U.S. “Lower Mekong Initiative” ដោយ”Eye of the Earth” បានចេញផ្សាយ “ការតាមដានលំហូរទឹក ក្នុងទន្លេមេគង្គលើ ក្រោមតាមលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិ” ដោយអះអាងថាការសាងសង់ ទំនប់វារីអគ្គិសនីរបស់ចិន នៅទន្លេមេគង្គលើ នឹងប៉ះពាល់ដល់ កម្រិតទឹកនិងធនធានធម្មជាតិ។
គ្រោះរាំងស្ងួតនៃទន្លេមេគង្គក្រោម ត្រូវបានស្តីបន្ទោសលើការស្តុកទុកទំនប់ របស់ប្រទេសចិន នៅលើទន្លេ Lancang ។ ភ្លាមៗបន្ទាប់ពី របាយការណ៍នេះ មជ្ឈមណ្ឌល Stimson បានបោះពុម្ពផ្សាយ “របៀបដែលប្រទេសចិនបិទទ្វារទឹក នៅលើទន្លេមេគង្គ” នៅលើគេហទំព័ររបស់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី 14 ខែមេសាឆ្នាំ 2020 ដែលមិនត្រឹមតែគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំង ដល់ការសន្និដ្ឋានរបស់របាយការណ៍ “Eye of the Earth” ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានដាក់ចេញទស្សនៈ បង្កហេតុជាច្រើនផងដែរ។ ឧទាហរណ៍៖ “ក្នុងរដូវភ្លៀង ខែមិថុនាក្នុងឆ្នាំ 2019 ទំនប់ចិនបានរារាំងទាំងស្រុង នូវការឡើងកម្ពស់ទឹកនៅចំណុចវាស់វែង នៅឈៀងសាននៃប្រទេសថៃ” “ប្រទេសចិនមើលឃើញធនធានទឹក ជាទំនិញដែលមានគុណលក្ខណៈអធិបតេយ្យ ជាជាងទំនិញដែលអាចទាក់ទង ជាមួយបណ្តាប្រទេសខាងក្រោម ដែលជាធនធានចែករំលែកស្មើៗគ្នា”។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក មជ្ឈមណ្ឌល Stimson ក៏បានបោះពុម្ពអត្ថបទ “ភស្តុតាងថ្មី វិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញថា ទំនប់ចិនកំពុងបំផ្លាញទន្លេមេគង្គ” នៅក្នុង “គោលនយោបាយបរទេស” របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយចោទប្រកាន់ចិនបន្ថែមទៀតថា បានបំផ្លាញការផ្គត់ផ្គង់ទឹក នៅតំបន់ទំនាបនៃទន្លេមេគង្គ។

ទោះបីជាគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ និង”ភាពជាដៃគូប្រព័ន្ធធនធានបរិស្ថាន និងថាមពលអូស្ត្រាលី-មេគង្គ” បានចង្អុលបង្ហាញថា របាយការណ៍របស់ “Eye of the Earth” មានបញ្ហាជាមួយ នឹងការជ្រើសរើសទិន្នន័យ ដែលមិនមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ និងបញ្ហាតិចតួចមួយចំនួន នៅក្នុងគំរូ ដែលនាំឱ្យមានបញ្ហាទៅលើការសន្និដ្ឋាន។ របាយការណ៍នេះគឺជាការលើកឡើង នៃបញ្ហាធនធានទឹកទន្លេមេគង្គបានផ្តល់ “ទិន្នន័យខ្លះជាសំអាង” ដែលធ្វើឲ្យអ្នកនយោបាយ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិក តាមដានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ កាលនោះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក Pompeo ធ្លាប់បានប្រកាសថា លទ្ធផលនៃរបាយការណ៍របស់ “Eye of the Earth” គួរឲ្យព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ហើយការចោទប្រកាន់ ដោយគ្មានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ ថា”ប្រតិបត្តិការទំនប់ទឹកនៅតំបន់ខាងលើ នៃប្រទេសចិន បានផ្លាស់ប្តូរជាឯកតោភាគី នូវលំហូរនៃទន្លេមេគង្គ ដែលប៉ះពាល់ផលប៉ះពាល់យ៉ាងមហន្តរាយ ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន រាប់សិបលាននាក់ នៅតាមបណ្តោយទន្លេ” ។ជាមួយនឹងការចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងមជ្ឈមណ្ឌល Stimson និង “Eye of the Earth” នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ 2020 និងការបើកដំណើរការគម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់មេគង្គ” ដែលជាខ្សែសង្វាក់វាយប្រហារ ប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិន បានបង្កើតឡើងជារូបរាង។ ការស៊ើបអង្កេតរបស់អ្នកយកព័ត៌មានបានរកឃើញថា គម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទឹកទន្លេមេគង្គ” គ្រាន់តែជាប្រធានបទស្រាវជ្រាវមួយ ក្នុងចំណោមប្រធានបទស្រាវជ្រាវទាំង 5 របស់មជ្ឈមណ្ឌល Stimson ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងទន្លេមេគង្គ។ សំរាប់ប្រធានបទ៤ ផ្សេងទៀតរួមមាន “ការតភ្ជាប់អាងទន្លេមេគង្គ” “ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមេគង្គ” “គោលនយោបាយមេគង្គ” រួមទាំង “កិច្ចសន្ទនាគោលនយោបាយ 1.5 ភាពជាដៃគូមេគង្គ-សហរដ្ឋអាមេរិក”។ ប្រធានបទទាំងប្រាំខាងលើ មានភាពរីកចម្រើនដោយមាន “ការតភ្ជាប់អាងទន្លេមេគង្គ” ជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃការត្រួតពិនិត្យទំនប់ និងការតាមដានឧបការណ៍ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ បន្ទាប់ពីបានប្រមូលនូវអ្វីដែលគេហៅថា “ព័ត៌មាន” រួចហើយ ប្រមូលផ្តុំនូវអ្វីដែលគេហៅថា “ភស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រ” ដើម្បី ផ្តល់ឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក នូវសម្ភារៈប្រឆាំងនឹងចិន បម្រើយុទ្ធសាស្ត្រជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងព្យាយាមមានឥទ្ធិពល លើគោលនយោបាយការបរទេស នៃប្រទេសក្នុងតំបន់។

បន្ទាប់ពីទទួលបានព័ត៌មាន អំពីដៃគូគម្រោងនៃទន្លេមេគង្គ របស់មជ្ឈមណ្ឌល Stimson និងអ្នកគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុក្រោយមក អ្នកយកព័ត៌មានបានរកឃើញថា ប្រធានបទដែលមានទាក់ទង នឹងទន្លេមេគង្គជាស្នូលក្នុង “ការគំរាមកំហែងចិន” ត្រូវបានបង្កើតឡើងជរូបរាង រួមទាំងក្រុម “Eye of the Earth” មជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិ គ្រប់គ្រងបរិស្ថាន ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិក ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិមូលនិធិអាស៊ី និងស្ថាប័នផ្សេងទៀត ក៏បានទាក់ទាញ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដូចជា”New York Times”និងអ្នកជំនាញការអភិរក្សទឹក លោក Wang Weiluo គ្រូបង្រៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ Chai Nalong Seta Sai ក្នុងប្រទេសថៃ ។ តាមរយៈការចុះផ្សាយរបស់អត្ថបទនេះ និងការយល់ឃើញលំអៀង «ធ្វើឲ្យមានភាពច្របូកច្របល់»។
មជ្ឈមណ្ឌល Stimson រូមជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអន្តរជាតិ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយគម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់វារីអគ្គិសនីមេគង្គ” ហើយបានធ្វើសន្និសីទកាសែត នៅក្នុងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលមានគោលបំណង កំណត់គោលដៅ លើការខូចខាតដែលបណ្តាលមកពី ការសាងសង់ទំនប់ រួមជាមួយការបើកស៊ើបអង្កេត និងរាយការណ៍អំពីបរិស្ថាន និងបញ្ហាសហគមន៍។ អ្នកសារព័ត៌មានម្នាក់ៗដែលចូលរួម ក្នុងគម្រោងនឹងទទួលបាន ជំនួយចំនួន ៣,០០០ ដុល្លារ។

ចេតនាបង្កើត “សង្រ្គាមមតិសាធារណៈទឹកទន្លេមេគង្គ”
មិនថាវាជាមជ្ឈមណ្ឌល Stimson, “eye of the Earth” ឬអ្នកនយោបាយ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការនានា ដែលធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយពួកគេ គោលបំណងជាមូលដ្ឋាន នៃការលើកឡើងប្រធានបទ នៃធនធានទឹកនៅក្នុងទន្លេមេគង្គ មិនដែលផ្តោតលើ ការអភិវឌ្ឍន៍ ការកសាងប្រទេស ឬពាក់ព័ន្ធនិងសុខុមាលភាព របស់ប្រជាជននោះ ប៉ុន្តែគឺដើម្បីរក្សាផលប្រយោជន៍ សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងតំបន់។

នៅដើមទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ 1950 សហរដ្ឋអាមេរិក បានចាប់ផ្តើមធ្វើអន្តរាគមន៍ ក្នុងកិច្ចការលើតំបន់មេគង្គ។ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1990 ជាមួយនឹងការបង្កើតយន្តការ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងតំបន់មេគង្គ រវាងប្រទេសចិនជាមួយបណ្តាប្រទេស ដែលនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ និងការអភិរក្សាទឹក រួមជាមួយការអភិវឌ្ឍន៍វារីអគ្គិសនីរបស់ចិន នៅក្នុងទន្លេ Lancang សហរដ្ឋអាមេរិក បានចាប់ផ្តើមយកចិត្តទុកដាក់ លើបញ្ហាធនធានទឹកទន្លេមេគង្គ ឡើងវិញម្តងទៀត។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ នាយករដ្ឋមន្រ្តីលោក អូបាម៉ា បានធ្វើ “ការវិលត្រឡប់ទៅកាន់ទន្លេមេគង្គ” ក្នុងទ្រុងទ្រាយធំតាមបរិបទ “ការវិលត្រឡប់ទៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍” ហើយក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ បានបង្កើត “គំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោម” ជាមួយឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម។ ឆ្នាំ 2012 សហរដ្ឋអាមេរិកបានរួមបញ្ចូល ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ជាផ្លូវការក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ។

នៅខែមីនា ឆ្នាំ 2016 បន្ទាប់ពីប្រទេសចិន និងបណ្តាប្រទេសនៅតំបន់មេគង្គ បានដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការនូវ “យុទ្ធាការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឡានឆាង-មេគង្គ” សហរដ្ឋអាមេរិក បានចាប់ផ្តើមកែសម្រួល “យុទ្ធសាស្ត្រទន្លេមេគង្គ” ហើយបានចុះបញ្ជី ធនធានទឹកជាលើកដំបូង ក្នុងការកែសម្រួលថ្មី ទៅលើ “គំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោម”។ បន្តការលាបពណ៍ទៅលើ “ទ្រឹស្តីគម្រាមកំហែងទំនប់របស់ចិន” និង “ទ្រឹស្ដីការខូចខាតបរិស្ថានរបស់ចិន”។ នៅឆ្នាំ 2020 នាយករដ្ឋមន្ត្រី Trump បានបង្កើត “ភាពជាដៃគូមេគង្គ-សហរដ្ឋអាមេរិក” ជាមួយប្រទេសជាប់តំបន់មេគង្គទាំងប្រាំ ។

ទោះបីជាការវិនិយោគយ៉ាងច្រើន នៅក្នុងគម្រោងធនធានទឹកទន្លេមេគង្គ ក្នុងអំឡុងកាលរបបលោក Trump មានតិចជាងរបបរបស់លោក Obama ក៏ដោយ វាបានបើកដំណើរការ “សង្រ្គាមមតិសាធារណៈទឹកទន្លេមេគង្គ” ដែលមានការប្រឆាំងទាប ចំពោះប្រទេសចិន។ វាក៏ជាអំឡុងពេលដែលមជ្ឈមណ្ឌល Stimson និង “Eye of the Earth” បានចាប់ផ្តើម “បង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូង” ។នៅក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 2021 អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស អាមេរិកលោក Price បាននិយាយថា របបនាយករម្ត្រី Biden នឹងបន្តប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ ត្រួតពិនិត្យផ្សេងៗដែលផ្តល់មូលនិធិ និងបង្កើតឡើង ដោយរបបនាយករម្ត្រី Trump ហើយបន្តយកចិត្តទុកដាក់ ចំពោះរាល់សកម្មភាពរបស់ចិន នៅទន្លេមេគង្គលើ។ នៅថ្ងៃទី 24 ខែសីហា ឆ្នាំ 2021 ក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ច នៅសិង្ហបុរី អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Harris បានប្រកាសថា “ភាពជាដៃគូមេគង្គ-សហរដ្ឋអាមេរិក” គឺជាផ្នែកសំខាន់នៃ “យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងជាផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់ ក្នុងការទប់ស្កាត់ប្រទេសចិន។
ស្ថិតិបង្ហាញថា ពីឆ្នាំ 2009 ដល់ឆ្នាំ 2021 រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្តល់ជំនួយទ្វេភាគី ដល់តំបន់មួយចំនួនជាង 4.3 ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដល់ “ប្រទេសដែលជាដៃគូទន្លេមេគង្គ” ដែលក្នុងនោះជិត 4 ពាន់លានដុល្លារ បានមកពីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក និងទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ ដែលភាគច្រើន បានទៅអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផ្សេងៗ។

វិធីសាស្រ្ត និងផែនការនៃ “សង្រ្គាមមតិសាធារណៈ នៃទឹកទន្លេមេគង្គ” របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ ហើយពួកគេបានធ្វើឱ្យប្រទេសពាក់ព័ន្ធ មានការអាក់អន់ចិត្តផងដែរ។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អាជ្ញាធរអភិរក្សទឹកនៃប្រទេសទាំងប្រាំមួយ Lancang-Mekong តែងតែរំលឹកឡើងវិញថា ពួកគេគួរតែពង្រឹងការពិគ្រោះយោបល់ និងការសន្ទនា ការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគម្រោង បង្កើនការជឿទុកចិត្តគ្នា ទៅវិញទៅមក ការជឿទុកចិត្តគ្នា និងលើកកំពស់កម្រិតទឹកនៃ Lancang-Mekong ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បានឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធ ជាច្រើនលើកច្រើនសារ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2019មកសហរដ្ឋអាមេរិក បាននិងកំពុងបង្កបញ្ហាធនធានទឹក នៃទន្លេមេគង្គ ដោយចេតនាបង្កើតចំណុចក្តៅ សាបព្រួសទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់ និងធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់ទៅលើ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង។

លោក Zhang Li ជំនួយការអ្នកស្រាវជ្រាវនៅ “ផ្លូវមួយខ្សែ ក្រវ៉ាត់មួយ” និងវិទ្យាស្ថានអភិបាលកិច្ច នៃសកលវិទ្យាល័យ Fudan ដែលបានសិក្សាផ្នែកការទូត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការធនធានទឹក Lancang-Mekong បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា នៅពេលនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវ “សង្គ្រាមមតិសាធារណៈទឹក” ។ ពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងអេកូ “យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” វាក៏ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃ “ប្រេកង់បី” នៃធុរកិច្ច ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីបង្កើន “ការវាយលុកទៅលើ មតិសាធារណៈផ្លូវទឹក” ជាបន្តបន្ទាប់ប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិន។ ម៉្យាងវិញទៀត សហរដ្ឋអាមេរិកបានដឹងថា “គំនិតផ្តួចផ្តើមមេគង្គក្រោម” ដែលខ្លួនបានដឹកនាំនៅឆ្នាំនោះ បានដំឡើងទៅជា “ភាពជាដៃគូមេគង្គ-សហរដ្ឋអាមេរិក” ដែលធ្វើឲ្យសមាជិកយន្តការ ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍មានការខ្វះខាត នឹងមានការមិនយល់ស្រប។ ហើយឆ្លៀតឱកាសទប់ស្កាត់ “អន្តរភាវូបនីយកម្ម” នៃបញ្ហាមេគង្គនិងបង្ក្រាបចិន។ លោក Zhang Li ជឿជាក់ថា ការកសាងទន្លេមេគង្គ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ទៅជា “សមរភូមិថ្មី សម្រាប់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នា រវាងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក” មិនស្របតាមផលប្រយោជន៍រួម របស់ប្រទេសទាំងប្រាំមួយ នៅក្នុងតំបន់នោះ ហើយក៏មិនរួមចំណែក ដល់ដំណោះស្រាយ ជាមូលដ្ឋាននៃបញ្ហា ធនធានទឹកផងដែរ៕