បទវិភាគ

បទវិភាគ៖ ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ មិនត្រូវធ្វើតែម្នាក់ឯងនោះទេ មានតែធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដោយសាមគ្គីភាព ទើបអាចមានកម្លាំងដ៏ខ្លាំងក្លា

ឆ្នាំ២០២១ ជិតផុតទៅហើយ ប៉ុន្តែវីរុសកូវីដ១៩ នៅតែបន្តរីករាលដាលដដែល ។ បើរំលឹកឡើងវិញពីរយៈពេល ពីរឆ្នាំកន្លងទៅនេះអាចឃើញថា ជំងឺកូវីដ១៩ ជាសកលបានធ្លាក់ក្នុងវដ្តដ៏អាក្រក់ “អាប់អួរ-បន្ធូរបន្ថយ-រីករាលដាលយ៉ាងខ្លាំងឡើងវិញ” ជាប់រហូតមក ហើយប្រទេសនិងតំបន់ខុសៗគ្នា បានក្លាយជាកន្លែងរីករាលដាលខ្លាំងបំផុតជាបន្តបន្ទាប់ ។ ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ មានភាពធ្ងន់ធ្ងរឡើងវិញឥតឈប់ឈរ មិនត្រឹមតែបានពន្លឿន ការប្រែប្រួលនៃស្ថានការណ៍ អន្តរជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងក៏បាននាំមកនូវផលប៉ះពាល់ ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលផងដែរ ។ ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំកន្លងទៅនេះ បទពិសោធន៍ក្នុងការ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ជាសកលបានបង្ហាញម្តងហើយម្តងទៀតថា ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ មិនត្រូវធ្វើតែម្នាក់ឯងនោះទេ មានតែធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដោយសាមគ្គីភាពទើបអាចមានកម្លាំងដ៏ខ្លាំងក្លា ។ បើចង់ធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ប្រកបដោយសាមគ្គីភាព ដើម្បីរួមគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ នោះ ក៏ចាំបាច់ត្រូវបញ្ឈប់ការលេង កលល្បិចខាងនយោបាយ ។ ប៉ុន្តែ ប្រទេសមួយចំនួនបានលេងកលល្បិច ខាងនយោបាយយ៉ាងគឃ្លើន ដូចជាយកវីរុសធ្វើជាលេសដើម្បីដាក់ បន្តុះបង្ខូចកិត្តិយសគ្នា និងធ្វើឱ្យបញ្ហាតាមដាន...

1.8K

ព័ត៌មានអន្តរជាតិ

បទវិភាគ៖ រាល់ការប៉ុនប៉ង ដែលចង់រារាំងដំណើរការ អភិវឌ្ឍប្រជាធិបតេយ្យ នៃតំបន់ហុងកុង មុខជានឹងទទួលបរាជ័យជាមិនខាន!

បន្ទាប់ពី “សម្ព័ន្ធ Five Eyes” ចេញផ្សាយអ្វីដែលហៅថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ក្រុមប្រទេស G៧ ក៏បានចេញផ្សាយអ្វីដែលហៅថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូផងដែរ ដើម្បីមួលបង្កាច់ការបោះឆ្នោត ក្រុមប្រឹក្សានីតិប្បញ្ញត្តិនីតិកាលទី៧ នៃតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហុងកុង របស់ប្រទេសចិនដែលទើបបិទបញ្ចប់ដោយរលូន កាលពីថ្មីៗកន្លងទៅនេះ និងចោទប្រកាន់ថា កត្តាប្រជាធិបតេយ្យនៃ តំបន់ហុងកុងកំពុងរង “ការបំផ្លាញ”ជាដើម ។ ដោយឡែក ក្រសួងការបរទេសនិងក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុរបស់ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បាន បំផុសបំផុលរឿងនេះជាបន្តបន្ទាប់ ដែលក្រសួងការបរទេសអាមេរិក បានប្រគល់អ្វីដែលហៅថា របាយការណ៍ស្តីពី “ច្បាប់ស្វ័យតនៃតំបន់ហុងកុងថ្មី បំផុតទៅឱ្យរដ្ឋសភាអាមេរិក រីឯក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុអាមេរិកវិញ បានអនុវត្តអ្វីដែលហៅថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មម្តងទៀត ទៅលើមន្ត្រីចិន៥រូប ។ អ្វីដែលហៅថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្នាក់ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃក្រុមប្រទេស G៧ និងអ្វីដែលហៅថា របាយការណ៍នៃក្រសួងការបរទេសអាមេរិក សុទ្ធតែបាននិយាយពាក្យជ្រាំដែលសាចុះសាឡើង វាគ្មានអ្វីថ្មីនោះទេ ។ ក្រុមប្រទេស G៧ បានវាយប្រហារទៅលើ របបបោះឆ្នោតថ្មីនៃតំបន់ហុងកុងថា “បានដាក់កំហិតលើការ ជ្រើសរើសសន្លឹកឆ្នោត”ដោយយក “ប្រជាធិបតេយ្យ”ធ្វើជាលេស នេះជាការបរិហារកេរ្តិ៍ដ៏អាក្រក់ទាំងស្រុង ។...

2.6K

អត្ថបទស្រាវជ្រាវ (scholar)

បទវិភាគ៖ អ្វីដែលហៅថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ “សម្ព័ន្ធ Five Eyes ” បានលាតត្រដាងយ៉ាងច្បាស់នូវពុតត្បុតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួនតូចដែលមានចេតនាអាក្រក់ ក្នុងការបង្កភាពវឹកវរនៅហុងកុង

“សម្ព័ន្ធ Five Eyes”ដែលបានបង្កើតឡើងដោយសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស កាណាដា អូស្ត្រាលីនិងនូវែលហ្សេឡង់បានចេញផ្សាយអ្វីដែលហៅថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៅថ្ងៃទី ២០ ខែធ្នូ ដោយបាននិយាយថាអ៊ីចេះថាអ៊ីចុះចំពោះការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សានីតិប្បញ្ញត្តិនីតិកាលទី ៧ នៃតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហុងកុងរបស់ប្រទេសចិនដែលទើបបិទបញ្ចប់ដោយរលូនកាលពីថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ហើយបានមួលបង្កាច់ថា ការបោះឆ្នោតលើកនេះបាន”កាត់កម្សោយនូវសិទ្ធិនិងផលប្រយោជន៍ សេរីភាពនិងស្វ័យភាពរបស់ហុងកុង ក៏ដូចជាលើកឡើងម្តងទៀតនូវ《សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងចិននិងអង់គ្លេស》ផងដែរ ។ ការបោះឆ្នោតលើកនេះគឺជាការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សានីតិប្បញ្ញត្តិលើកដំបូងបន្ទាប់ពីប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៃតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហុងកុងបានមានសុក្រឹត្យភាពរួចហើយ ។ បើមើលពីក្បួនច្បាប់បោះឆ្នោតអាចឃើញថា បានធ្វើឱ្យអាសនៈមានការកើនឡើងផង ហើយក៏បានកែសម្រួលជាថ្មីឡើងវិញនូវវិធីបែងចែកអាសនៈផងដែរ ក្នុងគោលបំណងគាំពារយ៉ាងប្រាកដប្រជានូវផលប្រយោជន៍ទាំងមូលរបស់សង្គមហុងកុងនិងផលប្រយោជន៍របស់គ្រប់មជ្ឈដ្ឋានស្រទាប់ ។ បើមើលពីដំណើរការបោះឆ្នោតអាចឃើញថា ការបោះឆ្នោតលើកនេះបានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងពេញលេញនូវលក្ខណៈតំណាងជាទូទៅ ភាពបរិយាប័ន្នខាងនយោបាយ ការចូលរួមប្រឹក្សាកិច្ចការនយោបាយប្រកបដោយតុល្យភាពនិងការប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌ ។ អ្វីដែលគួរឱ្យអស់សំណើចនោះ គឺ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះបែរជាបានទាមទារម្តងទៀតឱ្យប្រទេសចិនគោរពតាម《សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងចិននិងអង់គ្លេស》។ ទាក់ទឹននឹងរឿងនេះ សៀវភៅសស្តីពី《ការអភិវឌ្ឍប្រជាធិបតេយ្យនៃហុងកុងក្រោមគោលនយោបាយ”ប្រទេសមួយប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង់ពីរ”》ដែលបានចេញផ្សាយដោយការិយាល័យព័ត៌មាននៃក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចការរដ្ឋចិននៅថ្ងៃទី ២០ ខែធ្នូ បានលើកឡើងយ៉ាងច្បាស់ថា 《សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងចិននិងអង់គ្លេស》មានគោលបំណងដោះស្រាយបញ្ហាដែលអង់គ្លេសបានប្រគល់ហុងកុងឱ្យប្រទេសចិនវិញ តែមិនមែនដោះស្រាយបញ្ហាអំពីការអនុវត្តប្រព័ន្ធនយោបាយយ៉ាងណា ក្នុងនោះបូករួមទាំងប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតបន្ទាប់ពីហុងកុងបានវិលត្រឡប់ចូលមាតុប្រទេសចិនវិញនោះទេ ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹង អង់គ្លេសគ្មានអធិបតេយ្យភាព សិទ្ធិគ្រប់គ្រងនិងសិទ្ធិត្រួតពិនិត្យទៅលើតំបន់ហុងកុងដែលបានវិលត្រឡប់ចូលមាតុប្រទេសចិនវិញឡើយ ហើយក៏គ្មានសិទ្ធិធ្វើការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការហុងកុងទោះតាមទម្រង់ណាមួយផងដែរ ។ អង់គ្លេសបានប្រើបញ្ហា”ប្រជាធិបតេយ្យ”ធ្វើជាលេសប៉ុនប៉ងជ្រៀតជ្រែកម្តងហើយម្តងទៀតទៅលើកិច្ចការហុងកុង គឺជាការមួលបង្កាច់ដោយចេតនាចំពោះគោលនយោបាយ”ប្រទេសមួយប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង់ពីរ” ហើយក៏ជាការរំខាននិងការបផ្លិចបំផ្លាញយ៉ាងកម្រោលចំពោះការអភិវឌ្ឍប្រជាធិបតេយ្យនៃតំបន់ហុងកុងផងដែរ ។ តាមពិតទៅ បើនិយាយអំពីប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស បណ្តាប្រទេស”សម្ព័ន្ធ Five Eyes ”គ្មានលក្ខណៈសម្បត្តិអ្វីធ្វើជា”គ្រូបង្រៀនប្រដៅ”ទាល់តែសោះ ។ អ្វីដែលពួកគេគួរតែធ្វើបំផុតគឺ ឆ្លុះកញ្ចក់ដើម្បីពិចារណាពីកំហុសរបស់ខ្លួន ពោលគឺ ភាពបរាជ័យក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺឆ្លងក្នុងប្រទេសខ្លួន បញ្ហាជ្រុលនិយមខាងនយោបាយនិងការរើសអើងពូជសាសន៍ជាដើម ។ ការពិតជាក់ស្តែងដ៏ច្រើនរាប់មិនអស់បានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួនតូចដែលតែងតែឃោសនាបំប៉ោងពី”ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពរបស់ក្រុងហុងកុង” ទើបជាឧបសគ្គនិងជាអ្នកបំផ្លាញធំបំផុតក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រជាធិបតេយ្យនៃតំបន់ហុងកុង ។ ហុងកុងជាទឹកដីរបស់ប្រទេសចិន ហើយប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៃហុងកុងជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសចិន ។ រដ្ឋាភិបាលមជ្ឈិមចិននឹងបន្តគាំទ្រហុងកុងឱ្យដើរតាមផ្លូវអភិវឌ្ឍន៍ប្រជាធិបតេយ្យដែលសមស្របនឹងសភាពការណ៍ជាក់ស្តែងរបស់ខ្លួន ។ សូមដាស់តឿនសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួនតូចកុំលូតបាតដៃខ្មៅទៅកាន់ហុងកុងទៀត !

1.2K

ព័ត៌មានអន្តរជាតិ

បទវិភាគ ៖ ការអភិវឌ្ឍ ប្រជាធិបតេយ្យ នៃហុងកុង ចាំបាច់ត្រូវដើរ តាមផ្លូវរបស់ខ្លួន

ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សា នីតិប្បញ្ញត្តិនីតិកាលទី៧ នៃតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហុងកុង របស់ប្រទេសចិន បានបិទបញ្ចប់ដោយរលូន ។ ថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ ការិយាល័យ ព័ត៌មាន នៃក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចការ រដ្ឋចិន បានចេញផ្សាយសៀវភៅសស្តីពី «ការអភិវឌ្ឍប្រជាធិបតេយ្យ នៃហុងកុង ក្រោមគោលនយោបាយ” ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង់ពីរ » ដោយបានរំលឹកឡើងវិញ ជាប្រព័ន្ធពីដំណើរអភិវឌ្ឍ ប្រជាធិបតេយ្យ...

2.6K

ព័ត៌មានអន្តរជាតិ

បទវិភាគ ៖ ទំនាក់ទំនង រវាងចិន និងរុស្ស៊ី បានធន់នឹងបញ្ហា ប្រឈម គ្រប់បែបយ៉ាង បង្ហាញពីភាពរឹងមាំ និងភាពរស់រវើកថ្មីៗ ពីមួយថៃ្ងទៅមួយថៃ្ង

រសៀលថ្ងៃទី ១៥ ខែធ្នូ លោក Xi Jinping ប្រធានរដ្ឋចិន បានជួបសន្ទនា ជាមួយលោក ភូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរមតិយោបល់ អំពីបញ្ហាពិភាក្សា ដូចជា ទំនាក់ ទំនងទ្វេភាគី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាក់ស្តែង កិច្ចសម្របសម្រួល និងសហការជាយុទ្ធសាស្ត្រ អន្តរជាតិជាដើម...

2.1K

ព័ត៌មានជាតិ

បទវិភាគ៖ “ប្រជាធិបតេយ្យ” ដែលអាមេរិកបង្ខិតបង្ខំ ឱ្យអនុវត្តនៅ បរទេសនោះ គ្រាន់តែជាលេស សម្រាប់ធ្វើអនុត្តរភាពប៉ុណ្ណោះ

វិមានបញ្ចកោណអាមេរិក បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ តាមម៉ោងក្នុងតំបន់ថា បុគ្គលិកយោធាដែលបានចូលរួម ករណីវាយប្រហារតាមអាកាស ដោយយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក នៅក្រុងកាប៊ុល នៃប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែលបណ្តាលឱ្យជនស៊ីវិល ១០ នាក់ស្លាប់បាត់បង់ជីវិត នោះនឹងមិនទទួលរងការដាក់ ទណ្ឌកម្មណាមួយឡើយ ។ អ្នកនាំពាក្យវិមាន បញ្ចកោណអាមេរិកបានថ្លែងថា រឿងនេះគ្រាន់តែជា បញ្ហាតាមរបៀបវារៈប៉ុណ្ណោះ តែមិនមែនជាលទ្ធផលនៃ ការធ្វេសប្រហែសនោះទេ ។...

2.1K

ព័ត៌មានជាតិ

បទវិភាគ៖ តួលេខដ៏ធ្ងន់ធ្ងរទាំងពីរ៥០លាននាក់ និង៨សែននាក់ បានផ្តល់ការព្រមានម្តងទៀត ដល់អាមេរិក

គិតរហូតដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ម៉ោងនៅក្នុងតំបន់អាមេរិកបានរកឃើញករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ សរុបលើសពី៥០លាននាក់ករណីស្លាប់សរុបជិត៨សែននាក់ ដែលបានឈរនៅលំដាប់ថ្នាក់ទីមួយលើពិភពលោក។ នៅពេលដែលសាកលវិទ្យាល័យJohns Hopkins របស់អាមេរិកប្រកាសតួលេខថ្មីបំផុតដូចពោលខាងលើច្បាស់ជាដក់ជាប់នៅក្នុងអារម្មណ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិកក្រៅពីការឈឺចាប់និងក្រៀមក្រំក៏មានការខឹងសម្បារយ៉ាងខ្លាំងដែរ ។ រីឯអ្នកនយោបាយអាមេរិកដែលគ្រប់ពេលវេលាតែងតែស្រែកថា“ប្រជាធិបតេយ្យ”និង“សិទ្ធិមនុស្ស” ទាំងនោះមិនដឹងថាពួកគេមានអំណះអំណាងអ្វី មកនិយាយពាក្យពីរនេះជាប់មាត់? ៥០លាននាក់និង៨សែននាក់តើតួលេខដ៏ធ្ងន់ធ្ងរទាំងពីរនេះមានន័យយ៉ាងដូចម្ដេច? តួលេខទីមួយស្មើនឹង១ភាគ៥នៃចំនួនករណីអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ សរុបដែលបានរកឃើញនៅទូទាំងពិភពលោក ហើយតួលេខទីពីរជាចំនួនសរុបអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ដែលច្រើនជាងផលបូក នៃចំនួនអ្នកស្លាប់ក្នុង សង្រ្គាមលោកលើកទីមួយសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ សង្គ្រាមកូរ៉េខាងជើង សង្គ្រាមរៀតណាម សង្គ្រាមអ៊ីរ៉ាក់...

1.7K

កីឡា

បទវិភាគ ៖ ការប្រកួតកីឡា អូឡាំពិក រដូវរងាក្រុងប៉េកាំង មិនមែនជាឆាកសម្តែងល្ខោន របស់អ្នកនយោបាយនោះទេ

ពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ប្រទេសមួយចំនួនតូច ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និងអង់គ្លេស ជាដើមអះអាងថា នឹងមិនចាត់បញ្ជូនមន្ត្រី ទៅចូលរួមការប្រកួតកីឡា អូឡាំពិករដូវរងាក្រុងប៉េកាំងទេ ។ មូលហេតុដោយសារភាគីចិន មិនបានផ្ញើសារលិខិត អញ្ជើញ ទៅកាន់ប្រទេស ពាក់ព័ន្ធ ដូច្នេះ ការសម្តែង អាកប្បកិរិយា របស់ប្រទេសទាំងនោះ គ្រាន់តែជាការឃោសនា បំប៉ោងខាងនយោបាយ តែប៉ុណ្ណោះ ។...

1.8K

នយោបាយ

បទវិភាគ ៖ ការធានាឱ្យសេដ្ឋកិច្ច ដំណើរការប្រកប ដោយស្ថិរភាព ជាជាភារកិច្ចចម្បង របស់ប្រទេសចិន នាពេលបច្ចុប្បន្ន

សនិ្នសីទស្តីពីការងារសេដ្ឋកិច្ចមជ្ឈិមចិន ដែលប្រារព្ធឡើង ក្នុងមួយឆ្នាំម្តងបានធ្វើឡើង នៅក្រុងប៉េកាំងពីថ្ងៃទី ៨ ដល់ថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូ ។ ប្រព័ន្ធសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ សំខាន់ៗជាច្រើន បាននាំគ្នា លើកឡើង ពាក្យគន្លឹះមួយ គឺ”ស្ថិរភាព” ដែលមានចែងក្នុង សេចកី្តប្រកាស នៃសន្និសីទនេះ ដែលបានចេញផ្សាយ ដោយប្រទេសចិននៅយប់ថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូរនេះ...

2.1K

ព័ត៌មានអន្តរជាតិ

បទវិភាគ៖ “ការចង់ឱ្យតៃវ៉ាន់ឯករាជ្យ” គឺមានតែផ្លូវទាល់ គ្មានកម្លាំងណាមួយ អាចរារាំងនិន្នាការទូទៅ នៃប្រវត្តិសាស្ត្របង្រួបបង្រួម មាតុប្រទេសចិននោះទេ

បន្ទាប់ពីនីការ៉ាហ្គា ប្រកាសថា ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូត ជាមួយអាជ្ញាធរតៃវ៉ាន់រួចមក ចិននិងនីការ៉ាហ្គា បានប្រកាសរៀបចំទំនាក់ទំនង ការទូតឡើងវិញ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ កន្លងទៅនេះ ។ គិតមកទល់បច្ចុប្បន្ន មានប្រទេសចំនួន១៨១ លើពិភពលោកបាន បង្កើតទំនាក់ទំនងការទូត ជាមួយប្រទេសចិន ។ ប្រការនេះបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា គោលការណ៍ប្រទេសចិន មួយជាគំនិតឯកភាពជាទូទៅនៃ សហគមន៍អន្តរជាតិ ជាសច្ចធម៌អន្តរជាតិ...