ភ្នំពេញ៖ ការបារម្ភថាចិន អាចទទួលបានមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានធ្វើឱ្យទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ពិចារណាឡើងវិញ នូវជំហរដាក់ទណ្ឌកម្មពីមុនរបស់ខ្លួន។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយ របស់កាសែត Asia Times កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែ តុលា ។
ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជា ស្ថិតនៅទាបបំផុត ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ជុំវិញការបង្ក្រាបប្រឆាំង នឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការផ្អាកការធ្វើសមយុទ្ធយោធាទ្វេភាគី និងការនិយាយវែកញែក ប្រឆាំងនឹងអាមេរិក ដែលមិនសូវមានលក្ខណៈការទូត។ ប៉ុន្តែខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិក បានដាក់ទណ្ឌកម្ម និងដកសិទ្ធិអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា ក្នុងការឆ្លើយតប ដោយទណ្ឌកម្មសញ្ញាកំពុងលេចឡើង ដែលថាទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន កំពុងប្រកាន់យកនូវវិធីសាស្រ្តទន់ភ្លន់ និងគ្មានការយកចិត្តទុកដាក់ ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង។
មូលហេតុ៖ សេចក្តីរាយការណ៍ថា ចិនបានធានាសិទ្ធិផ្តាច់មុខ ដល់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់ ដែលត្រូវបានបដិសេធ ដោយសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ប៉ុន្តែបើនេះជាការពិត នឹងមានផលប៉ះពាល់ ជាយុទ្ធសាស្ត្រយ៉ាងខ្លាំងក្នុងតំបន់ រួមទាំងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កម្ពុជាស្ថិតនៅចំកណ្តាល នៃការប្រកួតប្រជែង រវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិន សម្រាប់ឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់។ ខណៈដែលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានធ្វើផ្លូវចូលទៅក្នុងប្រទេសយ៉ាងល្អនោះ ការចំណេញទាំងនោះ បានត្រលប់មកវិញក្នុងឆ្នាំ២០១៧ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន រំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំង ដោយផ្តល់នូវការបើកចំហ សម្រាប់ចិន ដើម្បីពង្រឹងការកាន់កាប់ របស់ខ្លួនមកលើប្រទេស។
ខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្អាកជំនួយនិងការដាក់ទណ្ឌកម្ម លើមន្ត្រីកម្ពុជាយ៉ាងតិចម្នាក់នោះ, វាកាន់តែច្បាស់ថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន កំពុងអនុវត្តគោលនយោបាយ ដែលបានកំណត់យ៉ាងច្បាស់ចំនួនពីរ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា, មួយគឺប្រកាន់ជំហររឹងមាំ ចំពោះរដ្ឋាភិបាលរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន និងសម្ព័ន្ធមិត្តនយោបាយរបស់គាត់ និងដំណោះស្រាយទន់ភ្លន់មួយទៀត ចំពោះក្រុមយោធា ក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងចំនួនប្រជាជនកាន់តែទូលំទូលាយ។
នៅក្នុងច្បាប់ដ៏ល្អនេះ ជាវិធីដ៏អាក្រក់មួយ សភាអាមេរិកកំពុងតែ ស្វែងរកវិធីសាស្រ្តដ៏តឹងតែង ខណៈដែលសេតវិមាននិងទីភ្នាក់ងារ គ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួនកំពុងប្រកាន់យក ដែលអ្នកខ្លះយល់ថា ជាវិធីសាស្រ្តដ៏ឆ្លាតនិងទំនើប។ ការព្រួយបារម្ភខាងសភា អំពីការកើនឡើងរបស់ចិនលើកម្ពុជា បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ នៅក្នុងច្បាប់ស្តីពីការអនុម័ត របស់ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក នាពេលថ្មីៗនេះ ក្នុងនោះមានការជំរុញ ឱ្យរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ អនុវត្តទណ្ឌកម្ម កំណត់គោលដៅ ដើម្បីបង្ហាញពីការចំណាយ ទាក់ទងនឹងការក្លាយជារដ្ឋចំណុះ របស់ប្រទេសចិន។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ដដែល បាននិយាយថា “ប្រទេសកម្ពុជាបង្កការគំរាមកំហែង ជាយុទ្ធសាស្ត្រដែលកំពុងកើនឡើង ដល់ប្រទេសជិតខាង ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានរាយការណ៍ពីកិច្ចព្រមព្រៀង ដើម្បីអនុញ្ញាតចិន ប្រើមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម ជាទីបញ្ជាការយោធាមួយ ដើម្បីគ្របដណ្តប់លើភាគខាងត្បូង នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
គណៈកម្មាធិការជឿជាក់ថា ផលប្រយោជន៍អាត្មានិយម របស់ [សម្ដេច ហ៊ុន សែន] ដើម្បីបង្កើតជោគជ័យបន្តវេននៅកម្ពុជា បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការដាក់ពន្ធនាគារ និងការនិរទេសខ្លួន មេដឹកនាំរបស់ពួកគេ និងបង្កើនសម្ព័ន្ធមិត្តយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយចិន។ នោះជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ ចំពោះការចោទប្រកាន់ ដែលថារដ្ឋាភិបាលរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន មានផែនការស្ងាត់ស្ងៀម ក្នុងការអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពចិន បោះទីតាំងនៅខាងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទោះបីជាមានការដាក់ មូលដ្ឋានយោធាបរទេស ជាអចិន្រ្តៃយ៍ណាមួយ នឹងរំលោភលើច្បាប់ក្នុងស្រុកបានចែង នាពេលបច្ចុប្បន្នក៏ដោយ។
សម្ដេច ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋាភិបាលគាត់ បានចំណាយពេលវេលាមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដើម្បីបដិសេធនិងទាត់ចោល នូវរាល់ការចោទប្រកាន់ ដែលថាផែនការ គឺដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យចិន ដាក់កងទ័ពនៅលើទឹកដីកម្ពុជា រួមទាំងនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម ដែលបើកនៅឈូងសមុទ្រថៃ។
អនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Mike Pence បានលើកឡើង ពីការព្រួយបារម្ភរបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន អំពីមហិច្ឆតា មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក របស់ចិននៅកម្ពុជា នៅក្នុងលិខិតឯកជនមួយ កាលពីខែតុលាឆ្នាំ ២០១៨ ផ្ញើជូនសម្ដេច ហ៊ុន សែន ហើយត្រូវបានរាយការណ៍ជាលើកដំបូង ដោយសារព័ត៌មាន Asia Times ។ ប៉ុន្តែសេចក្តីស្នើច្បាប់ថ្មីមួយ និយាយអំពី យុទ្ធសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកញ្ញាទំនងជានឹងជូនដំណឹង ដល់គោលនយោបាយអាមេរិកនាពេលអនាគត ចំពោះប្រទេសកម្ពុជា និងក្នុងតំបន់ ធំជាងការចាត់វិធាន លើការដាក់ទណ្ឌកម្មទៅទៀត។
បើច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័ត នឹងតម្រូវឱ្យក្រសួងការបរទេស និងនាយកដ្ឋានសហព័ន្ធដទៃទៀតបង្កើត“ យុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ សម្រាប់ការចូលរួម ជាមួយអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន)”។ អ្នកឧបត្ថម្ភការបង្កើតច្បាប់នេះ លោកស្រី Ann Wagner សមាជិកសភា មកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា “រហូតមកដល់ពេលនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក មិនដែលបង្ហាញយុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ សម្រាប់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះទេ។ ច្បាប់យុទ្ធសាស្រ្តអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ពិតជាធ្វើដូច្នោះមែន” ។
លោកស្រី Wagner បាននិយាយថា “សភាគួរតែស្តាប់ ដោយយកចិត្តទុកដាក់ ជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់យើង ដែលទាមទារឱ្យមានភាព ជាអ្នកដឹកនាំខ្លាំងជាងនេះ ហើយមិនមែន ដោយសារ តែចិនយកចន្លោះណាមួយ ដើម្បីបំពេញអំណាចនោះទេ” ។ ការស្នើច្បាប់នេះ ហាក់ដូចជាមានការគាំទ្រទ្វេភាគី។ លោក Andy Levin អ្នកតំណាងរាស្ត្រប្រជាធិបតេយ្យ បាននិយាយកាលពីខែមុន ក្នុងពេលពេលជជែកវែកញែក លើច្បាប់នេះថា “ ប្រសិនបើយើងមិនចូលរួម នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ – ប៉ាស៊ីហ្វិកទេ… តើអ្នកណានឹងបំពេញ ការចាត់ទុកជាមោឃៈនេះ? ចម្លើយងាយស្រួល គឺប្រទេសចិន។ ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក ចែករំលែក ក្តីកង្វល់ទាំងនោះ យោងតាមរបាយការណ៍ យុទ្ធសាស្ត្រចុងក្រោយរបស់ឥណ្ឌូ – ប៉ាស៊ីហ្វិក។
របាយការណ៍ដែលបានចេញផ្សាយ កាលពីខែកក្កដា បាននិយាយថា “យើងនៅតែមានការព្រួយបារម្ភ ចំពោះរបាយការណ៍ដែលថា ចិនកំពុងស្វែងរកការបង្កើតមូលដ្ឋានទ័ព ឬវត្តមានយោធានៅតាមឆ្នេររបស់ខ្លួន ដែលជាការអភិវឌ្ឍន៍មួយ ប្រឈមនឹងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ និងជាសញ្ញានៃការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងច្បាស់ នៅក្នុងទិសដៅ គោលនយោបាយការបរទេស របស់ប្រទេសកម្ពុជា” ។
ចំណាប់អារម្មណ៍របស់សេតវិមាន និងក្រសួងការបរទេស ក្នុងកិច្ចការកម្ពុជា ត្រូវបានបង្ហាញ នៅក្នុងការតែងតាំងអ្នកការទូតអាស៊ី ដែលមានបទពិសោធន៍ច្រើនបំផុត ប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺលោក W Patrick Murphy ដើម្បីធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មី របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅចន្លោះឆ្នាំ ២០១៨ និង ២០១៩ លោក Murphy បានបម្រើការ ជាជំនួយការរដ្ឋលេខាធិការ ស្តីទីទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក និងនៅមុនឧបការីរង រដ្ឋលេខាធិការប្រចាំអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ការតែងតាំងរបស់លោកMurphy ត្រូវបានគេផ្តល់អាទិភាព ក្នុងពេលមួយដែលអាមេរិក មិនមានឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រចាំនៅឥណ្ឌូនេស៊ី, ហ្វីលីពីន, សិង្ហបូរី, ថៃ ឬអាស៊ាន ដែលទាំងអស់នេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា មានសារសំខាន់ ចំពោះផលប្រយោជន៍អាមេរិក ជាងកម្ពុជា។
អ្នកសង្កេតការណ៍ខ្លះនិយាយថា ការឆ្លើយតបរបស់អាមេរិក ចំពោះនយោបាយឯកបក្សកម្ពុជា គឺបានបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ឡើង ទាក់ទងនឹងផលប្រយោជន៍ កាន់តែទូលំទូលាយរបស់ខ្លួន នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយបើនិយាយ អំពីការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សវិញគឺរឹតតែទាប។ ប្រសិនបើចិនដាក់កងទ័ព ឬយោធូបករណ៍ កងទ័ពជើងទឹកសំខាន់ៗនៅកម្ពុជា វានឹងផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំង នូវរបៀបដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ដាក់អោយអនុវត្តច្បាប់អន្តរជាតិ នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង រួមទាំងតាមរយៈសេរីភាព នៃការធ្វើនាវាចរណ៍។ វាក៏នឹងធ្វើឱ្យតំបន់មានអស្ថិរភាពផងដែរ តាមមធ្យោបាយផ្សេងទៀត។ ប្រទេសវៀតណាមដែលលើកបន្តុប គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងរដ្ឋាភិបាលនៅឆ្នាំ ១៩៧៩ បន្ទាប់ពីផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម ដែលបានសម្លាប់មនុស្ស ពិតជានឹងជំទាស់យ៉ាងខ្លាំង ចំពោះវត្តមានរបស់កងទ័ពចិន ដែលនៅជាប់នឹងប្រទេសកម្ពុជា។ វាក៏នឹងធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនង រវាងហាណូយនិងភ្នំពេញ ចុះខ្សោយរួចទៅហើយនោះ ក្លាយជាផ្នែកមួយជំរុញឥទ្ធិពល របស់ចិនរឹតតែកំពុងកើនឡើង។ ប្រទេសថៃ ដែលមានទំនាក់ទំនងក្តៅនិងត្រជាក់ ជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ក៏ទំនងជាស្ថិតនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រមួយដែរ។
តាមរយៈការលើកឡើង នូវការស្មានជាសាធារណៈម្តងហើយម្តងទៀត អំពីចិនដែលបានដាក់ពង្រាយកងទ័ព នៅឯមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា អាមេរិកបង្ខំឱ្យសម្ដេច ហ៊ុន សែន ចំណាយពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ បដិសេធម្តងហើយម្តងទៀត ចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ។
ប្រភពការទូតបានលើកឡើងថា ការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ ជុំវិញការចោទប្រកាន់នេះ ធ្វើឱ្យចិនស្ទាក់ស្ទើរ ក្នុងការស្វែងរកកន្លែងឈរជើងរឹងមាំ នៅក្នុងប្រទេស។ អាមេរិកក៏ព្យាយាម ញែកកម្ពុជា ចេញពីប្រទេសជិតខាងមួយចំនួនដែរ។ ទំនាក់ទំនងអាមេរិក កំពុងរីកលូតលាស់យ៉ាងរហ័ស ជាមួយវៀតណាម ដោយជជែកពីអតីតសត្រូវនៅសមរភូមិ អោយទំនាក់ទំនងប្រសើរឡើង ទៅជា“ ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ” នៅចុងឆ្នាំនេះ។ បើទោះបីជាមានការជជែក និងការគំរាមកំហែងដ៏តឹងតែងក៏ដោយ អាមេរិកក៏បានស្វះស្វែង ដើម្បីរក្សាការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា និងឥទ្ធិពលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈបណ្តាញ ផ្សព្វផ្សាយផ្សេងៗទៀត។ អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះ រួមមានទំនាក់ទំនង រវាងយោធានិងយោធា។
របាយការណ៍យុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូ – ប៉ាស៊ីហ្វិក របស់ក្រសួងការពារជាតិ បានកត់សម្គាល់ថា ទោះបីមានការធ្វើសមយុទ្ធយោធាឆ្មាំអង្គររួមគ្នា របស់ប្រទេសកម្ពុជានៅឆ្នាំ ២០១៧ ក៏ដោយក៏ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នៅតែបន្តសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងប្រតិបត្តិការច្រើនទៀត ការរក្សាសន្តិភាព សកម្មភាពដោះមីន មនុស្សធម៌ ការស្រាវជ្រាវវេជ្ជសាស្រ្ត និងការបាត់ខ្លួន របស់គណនេយ្យអាមេរិក។កាលពីដើមឆ្នាំនេះ ឧបការីរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិ សម្រាប់តំបន់អាស៊ីខាងត្បូង និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លោក Joseph Felter បានជួបគ្នាជាសម្ងាត់ ជាមួយមន្រ្តីយោធាកម្ពុជា នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
ច្បាស់ណាស់មន្ទីរ បច្ចកោណ បានឃើញការប្រជុំនេះ ជាមធ្យោបាយមួយ ដើម្បីជះឥទ្ធិពលនយោបាយ ព្រោះវាបានបង្ក ឱ្យមានប្រតិកម្មខឹងសម្បា ពីសំណាក់អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោកផៃ ស៊ីផាន។
លោកបានមានប្រសាសន៍នៅពេលនោះថា “យើងមិនអាចទទួលយកបានទេ ដែលថាតំណាងយោធាអាមេរិក បានមកទីនេះ ដើម្បីនិយាយជាមួយយោធាកម្ពុជា អំពីបញ្ហានយោបាយ” ។
ប៉ុន្តែ វ៉ាស៊ីនតោនស្នើសុំ ដើម្បីរក្សាទំនាក់ទំនងការងាររឹងមាំ ជាមួយកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ អោយមានលក្ខណៈការទូត និងយុទ្ធសាស្ត្រល្អ។
ក្រៅពីការត្រិះរិះរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន នៅក្នុងគណបក្សប្រជាជន ដែលកំពុងកាន់អំណាចយោធា គឺជាប្រភពនៃអំណាចនយោបាយបន្ទាប់ នៅក្នុងប្រទេស។
នោះជាផ្នែកមួយ ពីព្រោះគេសន្មត់ជាទូទៅថា សម្ដេចហ៊ុន សែន ដែលជាមេដឹកនាំ បានយូរជាងគេនៅអាស៊ី ដែលមិនជាប់សែរាជវង្ស មានគោលបំណងប្រគល់អំណាច ដល់កូនប្រុសរបស់គាត់ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលកាលពីឆ្នាំមុន បានក្លាយជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទី ២ របស់កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។
សហរដ្ឋអាមេរិក បានអញ្ជើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងឋានៈជាមេបញ្ជាការ នៃកងកម្លាំងជាតិពិសេស ប្រឆាំងភេរវកម្ម ទៅសន្និសីទប្រតិបត្តិការពិសេស តំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក នៅកោះហាវ៉ៃកាលពីខែមេសា។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សា នៅសាលាបណ្ឌិតសភាយោធា West Point ។ វ៉ាស៊ីនតោន ក៏កំពុងស្វែងរកមធ្យោបាយការទូត តាមរយៈបណ្តាញសង្គមស៊ីវិលផងដែរ។ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក នៅទីក្រុងភ្នំពេញបានជាប់រវល់នៅឆ្នាំនេះ ក្នុងការរៀបចំសន្និសីទ និងការជជែកដេញដោលគ្នាជាច្រើន ស្តីពីនយោបាយអាស៊ី។ កាលពីខែកញ្ញា គណៈកម្មាធិការព្រឹទ្ធសភា ទទួលបានជំនួយចំនួន ១១៣ លានដុល្លារអាមេរិក ដល់ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០២០ ដោយមានការលើកឡើងថា “ ត្រូវតែបន្តជួយប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យទទួលបានវឌ្ឍនភាព នៅក្នុងវិស័យជាក់លាក់ ដែលត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រួមទាំងសុខភាព ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច បរិស្ថាន ប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Murphy បានថ្លែងក្នុងសវនាការថា“ ខ្ញុំនឹងពង្រីកកម្មវិធី ដែលផ្តល់អំណាចដល់យុវជនកម្ពុជា ដែលមានចំនួន ៧០% នៃប្រជាជន និងតំណាងអនាគតរបស់ប្រទេស ដើម្បីចូលរួមក្នុងដំណើរការនយោបាយ។ ខ្ញុំនឹងបន្តអភិវឌ្ឍកម្មវិធី ដែលផ្តល់អំណាច និងបណ្តុះបណ្តាលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឯករាជ្យនៅកម្ពុជា។ ទាំងអស់នេះបង្ហាញថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានត្រៀមខ្លួន ដើម្បីបន្តគោលនយោបាយ “ ការអត់ធ្មត់ជាយុទ្ធសាស្រ្ត” នៅកម្ពុជាដែលអាចនឹងមាន ទំនាក់ទំនងល្អប្រសើរ បន្ទាប់ពីការបន្តស្នងតំណែង ពីសម្ដេចហ៊ុន សែន ទៅកូនប្រុស គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានការអប់រំ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
ជាការពិតណាស់ វាហាក់ដូចជា មានការឈានទៅរកការយល់ដឹងថ្មីមួយ ចំពោះទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដែលការរង់ចាំមើល វាប្រសើរជាងការដាក់ទណ្ឌកម្ម ដែលអាចជំរុញឱ្យទីក្រុងភ្នំពេញ កាន់តែខិតទៅជិតទីក្រុងប៉េកាំង ហើយនៅក្នុងដំណើរការនេះ អាចធ្វើឱ្យមានអស្ថិរភាព ក្នុងតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រ កាន់តែធំឡើងតទៀត ទៅវិញទេតើ ៕
