ភ្នំពេញ៖ ការប្រកួតប្រជែង និង ភាពប្រជែងឈ្នះ (competitiveness) ក្នុងបីវិស័យនៃសេដ្ឋកិច្ច គឺកសិកម្ម សេវាកម្ម និង ឧស្សាហកម្ម តើយើងហ៊ានទទួលស្គាល់ទេ ថាកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ខ្សោយជាងប្រទេសថៃ និងវៀតណាម? ។ នេះគឺជាការលើកឡើងរបស់លោក ចាន់ សុផល អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចឯករាជ្យ ។
![](https://dap-news.com/wp-content/uploads/2022/12/195.jpg)
ក្នុងនោះ លោកថា ទាល់តែទទួលស្គាល់ការពិត ទើបយើងអាចឈានទៅដោះ ស្រាយបញ្ហាបាន។
នៅលើគណនីហ្វេសប៊ុក លោក លោក ចាន់ សុផល បានលើកឡើងថា កត្តាទាំងនេះហើយទើបយើងពិបាក ប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងផលិតកម្ម ការកែច្នៃ និងទីផ្សារ។
ជុំវិញករណីនេះ លោក ចាន់សុផល បានលើកឡើងជាឧទាហរណ៍ថា គេចិញ្ចឹមជ្រូក ៥ ០០០ក្បាល ក្នុងមួយកន្លែង។ បេីមួយក្បាលគេចំណេញ ២០ដុល្លារ គេរកបាន ១០០ ០០០ដុល្លារ។ បើយើងចិញ្ចឹមជ្រូក ២០ក្បាល និងចំណេញបាន ៣០ដុល្លារ មួយក្បាល យើងរកបានតែ៦០០ដុល្លារទេ។ អ្វីដែលខុសគ្នាគឺ សេដ្ឋកិច្ចវិមាត្រ (economies of scale) បូកផ្សំនឹងបច្ចេកទេស និងប្រព័ន្ធអេកូ (ecosystem) ដួចជាឧស្សាហកម្មចំណីសត្វ ទីផ្សារ និងសេវាទ្រទ្រង់ផ្សេងៗ។
![](https://dap-news.com/wp-content/uploads/2022/12/196.jpg)
ចំពោះការកែច្នៃកសិផល និងទីផ្សារ ប្រទេសថៃ និងវៀតណាមមានប្រៀបខ្លាំង នៅក្នុងថ្លៃអគ្គិសនី ថ្លៃដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹកនិងផ្លូវគោកក្នុងប្រទេស ការដឹកជញ្ជួនដោយកប៉ាល់ធំៗ ពីកំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅ របស់ពួកគេ និងការមានបណ្តាញទីផ្សារអន្តរជាតិយូរឆ្នាំមកហើយ។ ប្រទេសទាំងពីរនេះទទួលបានការវិនិយោគជាច្រើនពីបរទេស នៅក្នុងការកែច្នៃនិងនាំចេញ ដោយសារតែមានលក្ខណៈអំណោយផលជាច្រើន។
![](https://dap-news.com/wp-content/uploads/2022/12/193-2.jpg)
ក្នុងបរិបទនេះហើយ ដែលគេច្រើនតែទិញកសិផលពីកម្ពុជា យកទៅកែច្នៃនៅប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេសប្រទេសវៀតណាម។ អ្នកវិនិយោគមិនចាំបាច់ ដាក់រោងចក្រកែច្នៃ នៅលើទឹកដីប្រទេសកម្ពុជាទេ ដោយសារកម្ពុជា ឋិតនៅមិនឆ្ងាយពីរោងចក្រគេ ហើយគ្មានរបាំងពន្ធគយ លើការទិញកសិផលពីកម្ពុជា យកទៅកែច្នៃ នៅប្រទេសជិតខាងទេ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌទីផ្សារអាស៊ាន។
ជាក់ស្ដែង ក្រុមហ៊ុនមួយមកពីប្រទេសហូឡង់ បានគ្រោងវិនិយោគ ២៥០លានដុលា្លរ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ នៅខេត្តប៊ីញភឿក ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីសង់រោងចក្រកែច្នៃ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី សម្រាប់នាំចេញ។ ប្រទេសវៀតណាម នាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទី កែច្នៃហើយ បានប្រហែល ៤ ០០០លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលជាប្រទេសលេខមួយលើពិភពលោក ក្នុងការនាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទី (ក៏ដូចជាលេខមួយ ក្នុងការនាំចេញម្រេចផងដែរ)។ ក្រុមហ៊ុនហូឡង់ មួយទៀត មានរោងចក្រកែច្នៃស្វាយចន្ទី ចំនួនប្រាំ នៅវៀតណាម។
![](https://dap-news.com/wp-content/uploads/2022/12/canva-photo-editor_61.2e16d0ba.fill-960x540-1.jpg)
ការដែលប្រទេសវៀតណាម មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ក្នុងការកែច្នៃនិងនាំចេញផលិតផលកសិកម្ម មិនមែនជារឿងអាក្រក់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាផ្ដល់អំណោយផលដល់កសិករនៅប្រទេសកម្ពុជា ពីព្រោះយើងមានទីផ្សារសម្រាប់កសិផលនៅជិតបង្កើយ។ កសិផលទាំងនេះរួមមាន ស្រូវ ដំឡូងមី ស្វាយចន្ទី ស្វាយកែវរមៀត កៅស៊ូ និង ម្រេច ដែលសុទ្ធតែជាដំណាំចម្បងៗរបស់កម្ពុជា។
លោកបានផ្ដល់ជាយោបល់ថា «ដើម្បីប្រកួតប្រជែង ជាមួយប្រទេសវៀតណាមបាន នៅក្នុងការកែច្នៃកសិផល ទាល់តែយើងសិក្សាឱ្យបានច្បាស់ អំពីកត្តាជាគន្លឹះទាំងឡាយ និងសម្រេចចិត្តដោយមានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការកែលម្អកត្តាទាំងនោះ។ ក៏ប៉ុន្ដែ យើងគួរជៀសវាង ការឧបត្ថម្ភទុនយូរអង្វែងផងដែរ ដើម្បីឱ្យតែឧស្សាហ៍កម្មកែច្នៃយើងដំណើរការទៅបាន។
លោក ចាន់ សុផល បានរំលេចថា «អំណោយផលខាងភូមិសាស្ត្រ គឺជាកត្តាប្រជែងឈ្នះមួយដ៏ធំ របស់វៀតណាម ដែលយើងត្រូវទទួលស្គាល់។ ប្រសិនបើនៅតែចង់ជំនះ ទាល់តែយើងធ្វើកត្តាផ្សេងៗទៀត ឱ្យបានប្រសើរជាងគេ»។
![](https://dap-news.com/wp-content/uploads/2020/08/1-1.png)