ឡុងដ៌៖ ក្នុងចំណោមប្រជាជន ២,៣ លាននាក់ ដែលរស់នៅក្នុងប្រជុំកោះប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយពឹងផ្អែកលើមហាសមុទ្រ សម្រាប់អាហារ និងប្រាក់ចំណូល មនុស្សជាច្រើនមានការព្រួយបារម្ភ ចំពោះផែនការរបស់ប្រទេសជប៉ុន ក្នុងការបញ្ចេញទឹកសំណល់វិទ្យុសកម្មជាង ១ លានតោនចូលទៅក្នុងសមុទ្រ។
ទឹកភាគច្រើនត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីធ្វើឱ្យត្រជាក់ម៉ាស៊ីនរ៉េអាក់ទ័រ បន្ទាប់ពីរោងចក្រនុយក្លេអ៊ែរ Fukushima Daiichi ត្រូវបានវាយប្រហារដោយការរញ្ជួយដី និងរលកយក្សស៊ូណាមិក្នុងឆ្នាំ២០១១ ដែលនាំឱ្យមានការរលាយក្នុងម៉ាស៊ីនរ៉េអាក់ទ័រចំនួន ៣ របស់វានៅក្នុងឧបទ្ទវហេតុនុយក្លេអ៊ែរដ៏អាក្រក់បំផុតរបស់ពិភពលោក។
របាយការណ៍បានឲ្យដឹងថា វេទិកាប្រជុំកោះប៉ាស៊ីហ្វិក (PIF) ដែលជាអង្គការអន្តររដ្ឋាភិបាលកំពូលតំណាងឱ្យតំបន់នោះ បាននឹងកំពុងពិគ្រោះយោបល់ជាមួយប្រទេសជប៉ុន ជុំវិញការចេញផ្សាយនេះក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំកន្លងមក ហើយនៅក្នុងខែមករាបានឲ្យដឹងថា ខ្លួនមាន “ក្តីបារម្ភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ” លើផែនការនេះ។
ប្រទេសចិន បានអំពាវនាវឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងជិតស្និទ្ធចំពោះការបញ្ចេញទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែររបស់ប្រទេសជប៉ុន ដោយព្រមានថា វាអាចបង្កបញ្ហាធំដល់បរិស្ថានសមុទ្រពិភពលោក សុខភាពសាធារណៈ និងបញ្ហាផ្លាស់ទីលំនៅកាន់តែទូលំទូលាយ។
ថ្លែងនៅក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី៥៣ នៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) អ្នកការទូតចិនបានចង្អុលបង្ហាញថា ការបញ្ចោញទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែរទៅក្នុងមហាសមុទ្រ គឺស្មើនឹងការផ្ទេរហានិភ័យនៃការបំពុលនុយក្លេអ៊ែរដល់មនុស្សជាតិទាំងអស់។
អ្នកការទូតចិនបានប្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាថា សកម្មភាពរបស់ប្រទេសជប៉ុន បានរំលោភលើទំនួលខុសត្រូវខាងសីលធម៌អន្តរជាតិ និងកាតព្វកិច្ចផ្លូវច្បាប់អន្តរជាតិដូចជា អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ និងអនុសញ្ញា ស្តីពីការទប់ស្កាត់ការបំពុលសមុទ្រដោយការចោលកាកសំណល់ និងបញ្ហាផ្សេងទៀត។
ចិន ជំរុញជប៉ុនម្តងទៀតឲ្យបញ្ឈប់ផែនការបញ្ចេញទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែរទៅក្នុងសមុទ្រ បោះចោលវាតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ សុវត្ថិភាព និងតម្លាភាព ហើយសហការជាមួយទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិ (IAEA) ដើម្បីដាក់ឲ្យដំណើរការ យន្តការត្រួតពិនិត្យអន្តរជាតិរយៈពេលវែង ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងប្រទេសជិតខាងរបស់ប្រទេសជប៉ុន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតឱ្យបានឆាប់តាម ដែលអាចធ្វើបាន”។
ប្រទេសចិន បានឲ្យដឹងថា របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារថាមពលអាតូមិកអន្តរជាតិ (IAEA) មិនគួរជាការអនុញ្ញាត សម្រាប់ការបង្ហូរចេញពីទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែររបស់ជប៉ុន ចូលទៅក្នុងមហាសមុទ្រនោះទេ ដោយជំរុញឱ្យប្រទេសជប៉ុន ធ្វើការជាមួយ IAEA ដើម្បីដាក់ឱ្យមានយន្តការតាមដានជាអន្តរជាតិរយៈពេលវែង។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បានធ្វើការកត់សម្គាល់នៅពេលត្រូវបានសួរឱ្យធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើរបាយការណ៍នេះ ដែលជឿជាក់ថា ផែនការរបស់ជប៉ុន ក្នុងការបញ្ចេញទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែរទៅក្នុងសមុទ្រ អនុលោមតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាពអន្តរជាតិ ដោយថា IAEA នឹងធ្វើការត្រួតពិនិត្យរយៈពេលវែងជុំវិញសកម្មភាពការបង្ហូរទឹកចេញពីប្រទេសជប៉ុន។ ។
អ្នកនាំពាក្យបានឲ្យដឹងថា វាត្រូវបានគេដឹងថា របាយការណ៍នេះបរាជ័យក្នុងការឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងពេញលេញនូវទស្សនៈពីអ្នកជំនាញ ដែលបានចូលរួមក្នុងការពិនិត្យឡើងវិញ ហើយការសន្និដ្ឋានមិនត្រូវបានចែករំលែកដោយអ្នកជំនាញទាំងអស់។ ភាគីចិន សម្ដែងសោកស្ដាយ ចំពោះការចេញផ្សាយរបាយការណ៍យ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល់។
ដោយសារតែអាណត្តិមានកំណត់របស់ខ្លួន IAEA បានបរាជ័យក្នុងការត្រួតពិនិត្យភាពត្រឹមត្រូវ និងភាពស្របច្បាប់នៃផែនការបញ្ចេញទឹកសមុទ្ររបស់ប្រទេសជប៉ុន វាយតម្លៃប្រសិទ្ធភាពរយៈពេលវែងនៃកន្លែងបន្សុតរបស់ប្រទេសជប៉ុន និងបញ្ជាក់ពីភាពត្រឹមត្រូវ និងភាពត្រឹមត្រូវនៃទិន្នន័យទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែររបស់ប្រទេសជប៉ុន។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបន្តថា ដូច្នេះការសន្និដ្ឋានមានកម្រិតច្រើន ហើយមានភាពមិនពេញលេញ។
អ្នកនាំពាក្យបានបន្ដថា ដើម្បីសន្សំសំចៃថ្លៃដើម ប្រទេសជប៉ុន បានទទូចឱ្យបញ្ចេញទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែរ ចូលទៅក្នុងសមុទ្រដោយមិនយកចិត្តទុកដាក់ ចំពោះការព្រួយបារម្ភ និងការប្រឆាំងពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយបានយកមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកជាលូបង្ហូរ ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបន្ថែមថា មិនថារបាយការណ៍និយាយយ៉ាងណានោះទេ វានឹងមិនផ្លាស់ប្តូរការពិត ដែលថាប្រទេសជប៉ុន នឹងបញ្ចេញទឹកកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែរហ្វូគូស៊ីម៉ារាប់លានតោនចូលទៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងរយៈពេល ៣ទសវត្សរ៍ខាងមុខ។
តើកន្លែងបន្សុតរបស់ប្រទេសជប៉ុន នឹងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងរយៈពេលវែងដែរឬទេ? តើសហគមន៍អន្តរជាតិ អាចទទួលបានព័ត៌មានទាន់ពេលវេលានៅពេលដែលទឹក ដែលបញ្ចេញលើសពីដែនកំណត់នៃការបញ្ចេញចោលនោះ? អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា ទាំងនេះជាសំណួរដែលរបាយការណ៍ IAEA បរាជ័យក្នុងការឆ្លើយ។
ដោយកត់សំគាល់ថា អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រចែងថា រដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចការពារ និងថែរក្សាបរិស្ថានសមុទ្រ ហើយអនុសញ្ញា ស្តីពីការទប់ស្កាត់ការបំពុលសមុទ្រដោយការបោះចោលកាកសំណល់ និងបញ្ហាផ្សេងទៀតក្នុងឆ្នាំ១៩៧២ ហាមឃាត់ការចោលចោលនូវសារធាតុវិទ្យុសកម្មទាំងអស់។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបញ្ញាក់បន្ថែមថា “ជាថ្មីម្តងទៀតយើងជំរុញឱ្យភាគីជប៉ុន បញ្ឈប់ផែនការបញ្ចេញទឹកសមុទ្ររបស់ខ្លួន ហើយបោះចោលទឹក ដែលបំពុលដោយនុយក្លេអ៊ែរដោយស្មោះស្ម័គ្រតាមលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ សុវត្ថិភាព និងតម្លាភាព”។
អ្នកនាំពាក្យក៏បានជំរុញឱ្យភាគីជប៉ុនធ្វើការជាមួយ IAEA ដើម្បីដាក់ឱ្យដំណើរការឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាននូវយន្តការត្រួតពិនិត្យអន្តរជាតិរយៈពេលវែង ដែលនឹងមានការពាក់ព័ន្ធពីភាគីពាក់ព័ន្ធរួមទាំងប្រទេសជិតខាងរបស់ប្រទេសជប៉ុនផងដែរ៕
