បរទេស៖ ប្រទេសចិននឹងនៅតែចិញ្ចឹមចិត្តចំពោះផ្លូវទឹកដ៏ធំ អចិន្ត្រៃយ៍នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ – ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលបិទជិតដោយ “ ភាពលំបាករបស់ច្រកម៉ាឡាកា” ។ ប្រទេសចិនមានការលំបាកពីគ្រប់តំបន់ទាំងអស់ នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយយក៏គ្មានប្រទេសណាមួយ រួមទាំងមិត្តភក្តិរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ ឡើងមកជួយទីក្រុងប៉េកាំង ឱ្យក្លាយជាកងទ័ពជើងទឹកអាចប្រតិបត្តិការ ដែលអាចបញ្ចេញឥទ្ធិពលលើសពីតំបន់ជាប់ដែនទឹករបស់ខ្លួន។ ពេលនេះទីក្រុងប៉េកាំងបានរងនូវការវាយលុកយ៉ាងខ្លាំងពីរបបថៃ ដែលជាមិត្តចិន។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ TFI Post ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី០៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Bloomberg គឺថា ប្រទេសថៃកំពុងស្វែងរកការស្ថាបនាផ្លូវឆ្លងកាត់ដីគោកឆ្លងកាត់ច្រកម៉ាឡាកា ដោយកាត់គម្រោងព្រែកជីក ក្រា ដែលប្រទេសចិនចង់សាងសង់ដើម្បីបង្កើតផ្លូវសមុទ្រ ជំនួសច្រកម៉ាឡាកានោះ។ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រទេសចិនកាន់តែឈឺចាប់ថែមទៀត រដ្ឋាភិបាលថៃក៏បានរងសម្ពាធជាសាធារណៈផងដែរ ដោយពន្យារពេលទិញនាវាមុជទឹករបស់ចិនចំនួន ២ គ្រឿងដែលមានតម្លៃ ៧២៤ លានដុល្លារអាមេរិក។
រហូតមកដល់ពេលនេះប្រទេសចិន នៅតែបង្ហាញក្តីសង្ឃឹមរបស់ខ្លួនលើគម្រោងព្រែកជីក ក្រា ដែលជាសំណើដើម្បីសាងសង់ប្រឡាយមេប្រវែង ១២០ គីឡូម៉ែត្រឆ្លងកាត់កោះក្រា នៅប្រទេសថៃ ដែលនឹងជួយឱ្យខ្លួន (ចិន) ស្វែងរកផ្លូវសមុទ្រមួយទៀតដែលតភ្ជាប់សមុទ្រចិនខាងត្បូង (ប៉ាស៊ីហ្វិក) និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា។
នេះគឺស្របនឹងមហិច្ឆតារយៈពេលវែងរបស់រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង ដើម្បីវៀងច្រកម៉ាឡាកា ដែលជាចំណុចចង្អៀតរវាងឧបទ្វីបម៉ាឡេនិងកោះស៊ូម៉ាត្រារបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលបែងចែកសមុទ្រឥណ្ឌានិងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។
ច្រកម៉ាឡាកាគឺជាឧបសគ្គដ៏ធំមួយនៅក្នុងមហិច្ឆតាពិភពលោករបស់ប្រទេសចិន។ ៨០ ភាគរយនៃការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងរបស់ចិន ឆ្លងកាត់ច្រកម៉ាឡាកា ក្រៅពីបង្កើតផ្លូវពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួនទៅកាន់មជ្ឈឹមបូព៌ានិងអឺរ៉ុប។ ប៉ុន្តែទីតាំងភូមិសាស្ត្ររបស់ឥណ្ឌា គឺវាអាចរារាំងផ្នែកខាងលិចនៃច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកាយ៉ាងងាយស្រួល។
ទោះយ៉ាងណាប្រទេសថៃហាក់ដូចជាមិនចង់អោយមានព្រែកជីក ក្រា ទៀតនោះទេ។ មូលហេតុគឺសាមញ្ញ – គម្រោងព្រែកជីក មិនមានសេដ្ឋកិច្ចឬនយោបាយដែលអាចធ្វើទៅបានទេ។
ព្រែកជីកក្រា នឹងមិនប្រែក្លាយទៅជា ព្រែកជីក Suez ឬប្រឡាយ Panama ដែលបានធ្វើឱ្យប្រទេស ក្លាយជាអ្នកមាននោះទេ។ ភាពជោគជ័យនៃគម្រោងព្រែកជីក អាស្រ័យលើសមត្ថភាពរបស់ពួកគេ ក្នុងការកាត់បន្ថយចម្ងាយខ្លី។ ព្រែកជីក Suez ឬប្រឡាយ Panama ជាឧទាហរណ៍ឆ្លងទ្វីបទាំងមូល ហើយដូច្នេះគិតកម្រៃខ្ពស់ពីកប៉ាល់ធំក្នុងតម្លៃ ២៥០.០០០ ដុល្លារនិង ១.២៥.០០០ ដុល្លាររៀងៗខ្លួន។
ទោះយ៉ាងណាក្នុងករណីដែល ព្រែកជីក ក្រា ត្រូវបានសាងសង់ បន្ទាប់មកការចំណាយលើឥន្ធនៈបន្ថែមសម្រាប់ផ្លូវជម្រើសជំនួសតាមច្រកម៉ាឡាកា, ច្រក Sunda ឬ Lombok នឹងត្រូវបានកំណត់ត្រឹម ៤០.០០០ ដុល្លារទៅ ១២០.០០០ ដុល្លារ។ នេះមិនគ្រប់គ្រាន់ទេដើម្បីបង្ហាញអំពីការចំណាយលើគម្រោង ជីកព្រែកនោះទេ។
គម្រោងជីកព្រែក ដែលឧបត្ថម្ភដោយប្រទេសចិន មានលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រជាងយុទ្ធសាស្ត្រភូមិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច។ នៅពេលបញ្ចប់គម្រោង ព្រែកជីក ក្រា នឹងក្លាយជាផ្នែកមួយផ្សេងទៀតនៃ“ សញ្ញានៃអន្ទាក់បំណុល” របស់លោកប្រធានាធិបតី ស៊ីជីនពីង ហើយរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងនឹងបានគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងនូវគម្រោងព្រែកជីក ដែលមានទីតាំងដំបូង។
នៅក្នុងកម្រិតនយោបាយផងដែរ គឺថាគម្រោងនេះនឹងមិនមានអត្ថន័យពិតប្រាកដសម្រាប់ប្រទេសថៃទេ។ វាអាចបំបែកឧបទ្វីបម៉ាឡេរបស់ថៃដែលជាកម្លាំងជំរុញដល់ការបះបោរដែលកំពុងបន្តនៅខេត្តភាគខាងត្បូងថៃ។ ប្រទេសចិននឹងមិនជួយប្រទេសថៃក្នុងស្ថានភាពបែបនេះបានទេ ផ្ទុយទៅវិញវានឹងជួយដល់ក្រុមបះបោរដើម្បីគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងនូវគម្រោងព្រែកជីកនាពេលអនាគត៕ ប្រែសម្រួលៈ ណៃ តុលា
