“ឆ្មាមិននៅកណ្តុរបានដៃ”គឺជាឃ្លាបុរាណមួយពោលសំដៅដល់បុគ្គលិកក្រោមឱវាទ ឬកូនចៅឈ្លោះគ្នាពេលមេមិននៅកន្លែង។ មេមិននៅព្រោះមានកិច្ចប្រជុំច្រើននៅក្រៅប្រទេស។ ថ្មីៗនេះសម្លេងឈ្លោះគ្នាតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុករវាងមន្ត្រីចាស់វស្សានៅបន្ទាយមានជ័យបានផ្ទុះឡើង។ ខណៈឆ្មាមិននៅក្នុងស្រុកលោកសាន ស៊ាហូ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុងប៉ោយប៉ែតបានចោទ លោកអ៊ុំ រាត្រីថា “ជាមនុស្សបក្សពួកនិយម ធ្វើការតាមចិត្តចង់មិនមានការសួរនាំថ្នាក់ក្រោម និងគ្មានរចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវ”។ លោកស្នើរឱ្យរដ្ឋាភិបាលដកតំណែងលោកអ៊ុំ រាត្រី ចេញពីចៅហ្វាយខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ តើរឿងនេះវាយ៉ាងណាឱ្យពិតប្រាកដ?
ជាការពិតណាស់ក្រោយចំណាយពេល៦នាទីនិយាយលេងជាមួយមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សនៅបន្ទាយមានជ័យ ហាក់ស្គាល់ច្បាស់ពីស្នារដៃលោក អ៊ុំ រាត្រីអភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យនិងលោកសាន ស៊ាហូ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុងប៉ោយប៉ែតច្រើនគួរសម។ មានស្រុកកំណើតនៅបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ុំ រាត្រីបានក្លាយជាចៅហ្វាយខេត្តជំនួសលោក សួន បវរ ដែលមានបញ្ហាដោយបបរក្តៅនៅកំពង់ចាម។ ឱកាសនោះហើយគឺនៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ ព្រះមហាក្សត្របានចេញព្រះរាជ្យក្រឹត្យ ត្រាស់បង្គាប់តែងតាំងលោក អ៊ុំ រាត្រី ជាអភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ឆ្លើយតបទៅនឹងការចោទប្រកាន់របស់លោក សាន ស៊ាហូ លោកអ៊ុំ រាត្រី បានបញ្ជាក់តាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមថា លោកមិនបានធ្វើការដូចការចោទប្រកាន់របស់លោកសាន ស៊ាហូនោះឡើយ។ លោកបន្តថា “អ្វីដែលលោកសាន ស៊ាហូ និយាយតាមបណ្តាញសង្គមមិនមែនជាការពិតនោះទេ”។
ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហា “កណ្តុរឈ្លោះគ្នាស្របពេលឆ្មាមិននៅ” នេះមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សចាស់វស្សានៅបន្ទាយមានជ័យនិយាយថា បន្ទាយមានជ័យបច្ចុប្បន្នរាងរញ៉េរញ៉ៃជាងមុន។ រញ៉េរញ៉ៃព្រោះថា ល្បែងឆ្នោតថៃ ឆ្នោតវៀតណាម និងឡូតូ រីកដូចផ្សិត។ រីការកាប់ភ្នំយកថ្ម ក៏បន្តកើតឡើងច្រើនផងដែរ។ លោកបន្តដោយហាក់បង្អាប់ចៅហ្វាយខេត្ត តែលើកជើងលោក សាន ស៊ាហូ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុងប៉ោយប៉ែតថា លោកសាន ស៊ាហូ ចូលចិត្តនិយាយពិតហើយជាមនុស្សធ្វើការច្រើនជាងនិយាយនិងមានពលរដ្ឋសរសើរច្រើន។
បើគិតគេតាមតួរលេខជាក់ស្តែងលោក សាន ស៊ាហូ មានអាយុច្រើនជាងលោកអ៊ុំ រាត្រី ចំនួន១០ឆ្នាំ។ លោកសាន ស៊ាហូ កើតឆ្នាំ១៩៥៩ រីលោកអ៊ុំ រាត្រី កើតនៅឆ្នាំ១៩៦៩ នៅស្រុកមង្គលបូរីដូចគ្នា។ លោកសាន ស៊ាហូ ក្រោយបញ្ចប់តួនាទីជាអភិក្រុងប៉ោយប៉ែត លោកបានឡើងទៅជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុងប៉ោយប៉ែត។ មានវ័យ៦៥ឆ្នាំលោកសាន ស៊ាហូ បានអះអាងថា លោកស្នើរឱ្យរដ្ឋាភិបាលដកដំណែង លោកអភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ លោកបន្ថែមថា ពលរដ្ឋជាច្រើននៅប៉ោយប៉ែត បានផ្តិតមេដៃគាំទ្រឱ្យដកលោកអ៊ុំ រាត្រី ពីចៅហ្វាយខេត្តដូចគ្នា។
ជាការពិតណាស់ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បង្កើតឡើងដោយអនុក្រឹត្យច្បាប់លេខ៣២ ក្រ.ច ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៧ របស់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ និងកំណត់ព្រំប្រទល់ខេត្ត ដោយអនុក្រឹត្យលេខ ១០ អនក្រ ចុះថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៨៧ របស់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា។ ខេត្តនេះត្រូវប្រកាសឲ្យដំណើរការការងារ ជាផ្លូវការថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៨ ក្រោមអធិបតីលោក ប៊ូ ថង អនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រី។ ខេត្តនេះបានបំបែកចេញពីអតីតស្រុកចំនួន៥នៅខាងជើងខេត្តបាត់ដំបងមុនឆ្នាំ១៩៨៨ ហើយបូកជាមួយស្រុកបន្ទាយអម្ពិលនៃអតីតខេត្តសៀមរាប-ឧត្តរមានជ័យ។
យោងប្រភពពីមន្ត្រីរដ្ឋបាលឈ្មោះបន្ទាយមានជ័យ មកពីការសម្គាល់បន្ទាយនៃកងទ័ពអំឡុងទសវត្សរ៍ទី៨០ បូកមានជ័យដែលមានន័យថា “ឈ្នះឬជោគជ័យ”។ ជោគជ័យតាំងពីយុទ្ធនាការរដូវក្តៅឆ្នាំ១៩៨៤-៨៥មក ទើបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា បង្កើតខេត្តបន្ទាយមានជ័យជាខេត្តទី២២ក្នុងឆ្នាំ១៩៨៧ និងសម្ភោធដំណើរការឆ្នាំ១៩៨៨។ ប៉ុន្តែសួរថា តើការចោទប្រកាន់និងស្នើរឱ្យរដ្ឋាភិបាលដកតំណែងចៅហ្វាយខេត្តបន្ទាយមានជ័យរបស់លោកសាន ស៊ាហូ អាចជោគជ័យឬមិនជោគជ័យយ៉ាងណានោះទុកឱ្យពលរដ្ឋនិងព្រះឥន្ទជាអ្នកសម្រេចចិត្តឆ្លើយជំនួសទៅចុះ៕
អត្ថបទដោយ៖ សិរី មុនី
