អត្ថបទស្រាវជ្រាវ (scholar)

បទអត្ថាធិប្បាយ ៖ កម្ពុជាបានបោះជំហាន យ៉ាងស្វាហាប់ ឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យ លើសមរភូមិកូវីដ-១៩

ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូលផងដែរ បានរងនូវការវាយលុកយ៉ាងខ្លាំងពីជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលបង្កឱ្យខាតបង់សេដ្ឋកិច្ច និងបណ្តាលឱ្យប្រជាជនជាច្រើននាក់បានស្លាប់។ ការណ៍នេះបានជំរុញឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធខិតខំរកគ្រប់មធ្យោបាយសហការគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះ ដើម្បី សង្គ្រោះអាយុជីវិតប្រជាជន និងសេដ្ឋកិច្ចឱ្យមានភាពប្រកតីឡើងវិញ។ ការគ្រប់គ្រងបាននូវជំងឺកូវីដ១៩នៅកម្ពុជានេះ ពិតជាមិនអាចកាត់ផ្តាច់ពីជំនួយបរិក្ខាវេជ្ជសាស្ត្រ បច្ចេកទេស និងជំនួយវ៉ាក់សាំងរបស់ចិនបានទេ ខណៈដែលកន្លងមកនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុនសែនបានប្រកាសថា ចិនជាប្រទេសដែលផ្តល់វ៉ាក់កូវីដ-១៩មិនចេះរីងស្ងួត ហើយថែមទាំងបានយកប្រទេសចិនជាបង្អែកយុទ្ធសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ថែមទៀតផង ហើយប្រភពផ្សេងៗទៀត ជាប្រភពគាំទ្រ។ ចំណែក...

2.1K

ផ្ញើការនឹករលឹកជូនវីរបុរស ដែលបានពលីជីវិត ដើម្បីប្រទេសជាតិចិន នៅពិធីបុណ្យឆេងម៉េង

ពិធីបុណ្យឆេងម៉េង ដែលភាសាចិនហៅថាឆីងមីង(Qing Ming) ជាពិធីបុណ្យប្រពៃណីដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ជនជាតិចិន។ ពិធីបុណ្យនេះបានត្រូវរៀបចំ ដោយបុព្វបរុសចិនតាំងពីមុន២ពាន់ឆ្នាំ មកម្លេះដែលកាលនោះប្រទេសចិននៅមិនទាន់ មានអក្សរកតកំណតនៅឡើយ។ ប្រជាជនចិនរៀបចំពិធីនេះនៅ រដូវផ្ការីកសំដៅទៅលើសែនផ្នូរ សម្អាតផ្នូរជូនដូនតា ដើម្បីបង្ហាញពីការនឹករំលឹកចំពោះដូនតា ដែលកូនចៅជំនាន់ ក្រោយមិនអាចបំភ្លេចបាន ហើយក៏ជាពិធីបុណ្យមួយសម្រាប់ប្រជាជនចិន ចូលរួមពិធីគោរពរិញ្ញណខ័ណ្ឌវិរបុរស ដែលបានពលីជីវិតដើម្បីប្រទេសជាតិចិន។ លោក Xi Jinping ប្រធានរដ្ឋចិនមានប្រសាសន៍ថា ជនជាតិណាមួយដែលមានក្តីសង្ឃឹមមិនអាច...

2.8K

វិចារណកថា នយោបាយ៖ Ukraine ជាកូនអុក នៅលើក្តាអុកនយោបាយ អាមេរិក-រុស្ស៊ី ដោយបង្កើតជាលេសនយោបាយ ដើម្បីធ្វើការវាយប្រហារ ឈ្លានពានស្របច្បាប់ (Video)

នៅឆ្នាំ២០០៣ កងកម្លាំងពហុជាតិ ដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក បានបើកការទម្លាក់គ្រាប់បែក រួចចាត់បញ្ជូនកងទព័ថ្មើរជើង បើកកាត់ព្រំដែន ចូលមកវាយប្រហារ និងផ្តួលរំលំប្រធានាធិបតី Saddam Hussein នៃរដ្ឋអធិបតេយ្យ អ៊ីរ៉ាក់ ហើយសង្គ្រាមប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ពេលនោះត្រូវបានឱ្យឈ្មោះហៅថា សង្គ្រាមឈូងសមុទ្រលើកទី២ ( ដោយ Bush កូនជាអ្នកផ្តួចផ្តើម) ចំពោះសង្គ្រាមឈូងសមុទ្រលើកទី១ បានកើតទ្បើងនៅឆ្នាំ១៩៩១ក្រោមការដឹកនាំ និងបញ្ជាផ្ទាល់ដោយ...

3.1K

៧ចំនុច ដែលនាំឱ្យ រុស្សី-ចិន-ឥណ្ឌា នឹងរួមដៃគ្នា ប្រឆាំងអាមេរិក

ភ្នំពេញ៖ លោកបណ្ឌិត ហេង វ៉ាន់ដា នាយកវិទ្យាស្ថាន វ៉ាន់ដាគណនេយ្យ ក្នុងនាមជាអ្នកតាមដានភូមិសាស្រ្តនយោបាយ បានលើកឡើងនូវ អំណះអំណាង ចំនួន៧ចំណុច ដែលរុស្ស៊ី ចិន ព្រមទាំងឥណ្ឌា នឹងរួមដៃគ្នាប្រឆាំងទៅនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្ត។ ការលើកឡើងពីសំណាក់ អ្នកតាមដានភូមិសាស្រ្តនយោបាយរូបនេះ ស្របពេលដែលភាពតានតឹង នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន មិនទាន់មានសញ្ញាថមថយនៅឡើយ ដោយក្នុងនោះប្រទេសអាមេរិក ដែលជាមេដឹកនាំ...

2.3K

ទីនេះគឺភូមិភាគស្វយ័ត Xinjiang ប្រទេសចិនក្នុងរដូវផ្ការីក

ទឹកកកដែលស្ថិតនៅភ្នំ Kuerdening នៃស្រុក Gongliu ក្នុងជ្រលងទន្លេ Ili នៃភូមភាគស្វយ័ត Xinjiang បានប្រេះឆា ព្រិលទឹកកកបានចាប់ផ្តើមរលាយ ហើយអ័ព្ទបានពេញជ្រលងភ្នំ ដែលបង្ហាញពីសារនៃរដូវផ្ការីក ។ ទន្លេ Gilgrandដែលមានប្រវែងជាង ១០០គីឡូម៉ែត្រ ហូរឡើង ព្រិលបានរលាយ ហើយបានបង្កើតជាផ្សិតព្រិល គួរឱ្យស្រឡាញ់នៅលើផ្ទាំងថ្មនៅលើផ្ទៃទន្លេ ដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។ នៅតំបន់ភ្នំភាគខាងត្បូងនៅ Manas តំបន់ស្វយ័ត Changji ភូមភាគស្វយ័ត Xinjiang សីតុណ្ហភាពបានក្តៅឡើង ភាពខុសគ្នានៃសីតុណ្ហភាពរវាងថ្ងៃ...

2.4K

អ្នកជំនាញចិន រកឃើញកំហុសក្នុងទិន្នន័យដែលគាំទ្រដោយអាមេរិក ស្តីពីទំនប់វារីអគ្គិសនីប៉ះពាល់ដល់អាងទន្លេមេគង្គ

ភ្នំពេញ ៖ អ្នកជំនាញខាងជលសាស្ត្រនៅសកលវិទ្យាល័យ Tsinghua របស់ប្រទេសចិន កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានរកឃើញថា របាយការណ៍កម្រិតអាងស្តុកទឹកដែលចេញផ្សាយដោយកម្មវិធី “Mekong Dam Monitor (MDM)” ផ្តល់មូលនិធិដោយសហរដ្ឋអាមេរិក គឺពោរពេញទៅដោយកំហុសឆ្គងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលងាយនឹងប្រើប្រាស់ខុសក្នុងការអះអាងថា ទំនប់វារីអគ្គសនីរបស់ប្រទេសចិន “ការគ្រប់គ្រងទឹក” និង “ការប៉ះពាល់បណ្តាប្រទេសនានា” នៅខាងក្រោមខ្សែទឹកដែលត្រូវបាន Global Times...

3.0K

ដល់ពេលណាទើបរុស្ស៊ី អាចក្លាយទៅជាមហាអំណាច របស់មហាអំណាចផុតលេខ ក្នុងករណីដែលអាវុធនុយក្លែអ៊ែរ លែងជាគន្លឹះនៃដំណោះស្រាយ អភិវឌ្ឍន៏សេដ្នកិច្ច ក្នុងសមយ័កាលទំនើប របស់សហសមយ័ នោះ !

នៅឆ្នាំ ២០១៤ ពេលដែលវាយកាន់កាប់តំបន់ Crimea រុស្សី មានទទ្ប្ហីករណ៍មួយថា Crimea ជាដែនដីពិសិដ្នដែលរុស្ស៊ី ចាំបាច់ត្រូវការពារ។ ៧ឆ្នាំក្រោយមក រុស្ស៊ី បានលើកទទ្ប្ហីករណ៏មួយទៀត ក្នុងប្រតិបត្តិការណ៏ពិសេស ដើម្បីការពារ ប្រជាពលរដ្ឋ រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន ទើបថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ កងទ័ពរុស្ស៊ី បានបើកការវាយប្រហារ គ្រប់ទិសចូលមកដែនដីអ៊ុយក្រែន...

2.2K

បទវិភាគ៖ សហគមន៍អន្តរជាតិគួរធ្វើការស៊ើបអង្កេត ឱ្យស៊ីជម្រៅចំពោះសកម្មភាព យោធាជីវសាស្ត្ររបស់អាមេរិក ទាំងក្នុងស្រុកនិងនៅបរទេស

នាពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីបានថ្លែងថា ក្នុងប្រតិបត្តិការយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន រុស្ស៊ីបានរកឃើញផែនការយោធាជីវសាស្ត្រនៅក្នុងដែនអ៊ុយក្រែនដែលបានផ្តល់ប្រាក់ទុននិងអនុវត្តដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ។ យ៉ាងណាមិញ នៅចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំនេះ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅអ៊ុយក្រែនបានលុបចោលជាបន្ទាន់នូវព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការយោធាជីវសាស្ត្រ ។ ទង្វើបែបនេះគួឱ្យមានការងឿងឆ្ងល់នោះគឺ តើអាមេរិកខ្លាចអ្វី ? ក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍ជីវសាស្ត្ររបស់អាមេរិកនៅបរទេសរាប់រយកន្លែងដែលមានទីតាំងនៅប្រទេសជាច្រើន ដូចជា អ៊ុយក្រែនជាដើម តើមានអាថ៌កំបាំងអ្វីខ្លះដែលមិនអាចបើកចំហ ? យោងតាមទិន្នន័យដែលចេញផ្សាយដោយសហរដ្ឋអាមេរិកផ្ទាល់បានឱ្យដឹងថា អាមេរិកមានមន្ទីរពិសោធន៍ជីវសាស្ត្រចំនួន ២៦ កន្លែងនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ហើយក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង ។ ដោយឡែកយោងតាមការផ្សាយដំណឹងរបស់រុស្ស៊ីដោយបានអះអាងថា បន្ទាប់ពីបានផ្ទុះការប៉ះទង្គិចផ្នែកយោធារវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន ក៏ក្រសួងសុខាភិបាលអ៊ុយក្រែនធ្លាប់ចេញបញ្ជាទៅកាន់មន្ទីរពិសោធន៍ជីវសាស្រ្តទាំងអស់ដោយបានតម្រូវឱ្យពួកគេបោសសម្អាតជាបន្ទាន់នូវវត្ថុមានគ្រោះថ្នាក់ទាំងអស់ដើម្បីបិទបាំងដានរបស់អគារបញ្ចកោណដែលបានផ្តល់ប្រាក់ទុន ។ គួររំលឹកថា យោងតាមការទម្លាយដំណឹងរបស់ប្រព័ន្ធសារព័ត៌មានបានឱ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក សហរដ្ឋអាមេរិកបានគ្រប់គ្រងមន្ទីរពិសោធន៍ជីវសាស្រ្តចំនួន ៣៣៦ កន្លែងក្នុងប្រទេសចំនួន ៣០ នៅទូទាំងពិភពលោក ។ លោក Stephen Kinzer អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៃវិទ្យាស្ថានសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីកិច្ចការអន្តរជាតិនិងសាធារណៈ Watson នៃសាកលវិទ្យាល័យ Brown អាមេរិកធ្លាប់ចេញផ្សាយអត្ថបទលើកាសែត《The Boston Globe》នៃអាមេរិកដោយបានលើកឡើងថា មន្ទីរពិសោធន៍ជីវសាស្ត្រ Fort Detrick របស់អាមេរិកមិនត្រឹមតែមានប្រវត្តិសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងរយៈពេលយូរមកហើយអំពីសារធាតុបង្ករោគដ៏កាចសាហាវប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងក៏បានផលិតអាវុធជីវសាស្ត្រនិងសារជាតិពុលគ្រប់ប្រភេទផងដែរដែលវាធ្លាប់ត្រូវគេចោទប្រកាន់ថា ”គ្រោងផែនការគ្រោះទុរិ្ភក្សនិងជំងឺ” ។ លើសពីនេះទៅទៀត អ្វីដែលគួឱ្យមានការងឿងឆ្ងល់នោះ គឺ តើហេតុអ្វីបានជាមន្ទីរពិសោធន៍ជីវសាស្ត្រ Fort Detrick ស្រាប់តែត្រូវបិទទ្វារកាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៩ ? តើហេតុអ្វីបានជាស្របពេលជាមួយគ្នានេះ តំបន់ខាងជើងនៃរដ្ឋ Virginia អាមេរិកបានរកឃើញករណីជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលមិនបានដឹងមូលហេតុ ? ខណៈពេលរដ្ឋ Wisconsin បានផ្ទុះ ”ករណីជំងឺបារីអេឡិចត្រូនិក”ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ ហេតុអ្វីបានជារោគសញ្ញានៃ”សួតស”របស់អ្នកជំងឺប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងរោគសញ្ញានៃជំងឺកូវីដ ១៩ ? គិតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកនៅតែមិនបានធ្វើការបកស្រាយចំពោះបញ្ហាទាំងនេះទេ។ សូមបញ្ជាក់ថា មានភស្តុតាងជាច្រើនបានបង្ហាញថា ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកបានគ្រប់គ្រងមន្ទីរពិសោធន៍ជីវសាស្ត្រចំនួន ៣៣៦ កន្លែងក្នុងប្រទេសចំនួន ៣០ នៅទូទាំងពិភពលោកដោយយក”កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃសុវត្ថិភាពជីវសាស្ត្រ”និង”បង្កើនសុខភាពសាធារណៈជាសកល”ជាដើមធ្វើជាលេស ។ តើអ្វីជាចេតនាពិតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ? តើអាមេរិកបានធ្វើអ្វីខ្លះ ? ទាក់ទិននឹងបញ្ហាទាំងនេះ សហគមន៍អន្តរជាតិមានការសង្ស័យជាប់រហូត ។ បច្ចុប្បន្ននេះ មានភស្តុតាងកាន់តែច្រើនឡើងៗបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ទង្វើរបស់អាមេរិកបែបនេះបានល្មើសនឹង《អនុសញ្ញាស្តីពីហាមឃាត់មិនឱ្យប្រើប្រាស់អាវុធជីវសាស្រ្ត》 ហើយចាំបាច់ត្រូវទទួលការសួរដេញដោលនិងពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់ពីសំណាក់សហគមន៍អន្តរជាតិ ។ ដើម្បីធានាបាននូវសុខភាពនិងសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាជននៅអ៊ុយក្រែននិងតំបន់ជុំវិញ ភាគីអាមេរិកគួរតែធ្វើការស្រាយបំភ្លឺដោយគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអំពីសកម្មភាពយោធាជីវសាស្ត្ររបស់ខ្លួនទាំងក្នុងស្រុកនិងនៅបរទេសក្នុងពេលឆាប់ៗ តែមិនមែនធ្វើគធ្វើថ្លង់និងបដិសេធមិនទទួលយកនោះទេ ៕

2.0K

មហាសន្និបាតទាំងពីរ គឺជានិមិត្តរូបនៃកិច្ចដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានចរិតលក្ខណៈ ចិន

នៅថ្ងៃទី៤ និងទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២នេះ សភាប្រឹក្សានយោបាយប្រជាជនទូទាំងប្រទេសចិន និងសភាតំណាងប្រជាជនទូទាំងប្រទេសចិន បានបើកសម័យប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន ដែលជាទូទៅត្រូវគេហៅថា មហាសន្និបាតទាំងពីរ ។ មហាសន្និបាតទាំងពីរ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយប្រចាំឆ្នាំធំជាងគេបំផុតនៅក្នុងប្រទេសចិន ដោយអ្នកតំណាងប្រជាជនប្រហែល៣០០០នាក់ និងអ្នកពិគ្រោះយោបល់នយោបាយប្រហែល២០០០នាក់ ធ្វើដំណើរមកពីគ្រប់តំបន់នៅក្នុងប្រទេសចិន មកកាន់ទីក្រុងប៉េកាំងដើម្បីចូលរួមសម័យប្រជុំទាំងពីរអង្គនេះ។ សភាតំណាងប្រជាជនទូទាំងប្រទេសចិន មានចរិតលក្ខណៈដូចជាសភាជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងប្រទេសដទៃ ចំណែកឯសភាប្រឹក្សានយោបាយប្រជាជនទូទាំងប្រទេសចិន បំពេញតួនាទីដូចជាសភាជាន់ទាប ដោយដើរតួនាទីដ៏សំខាន់ក្នុងការពង្រឹងកិច្ចដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យបែបសង្គមនិយម តាមរយៈការផ្ដល់យោបល់ជូនដល់ស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ ...

2.2K

បទវិភាគ៖ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រកួតកីឡាប៉ារ៉ា ឡាំពិករដូវរងា ដែលប្រកបដោយភាពអស្ចារ្យ ជម្រុញឱ្យពិភពលោកទាំងមូល រួមគ្នាឆ្ពោះទៅអនាគត !

ពិធីសម្ពោធបើកការប្រកួតកីឡាប៉ារ៉ា ឡាំពិករដូវរងា ក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ ២០២២ បានប្រារព្ធធ្វើនៅកីឡដ្ឋានជាតិនៅយប់ថ្ងៃទី ៤ ខែមីនា ។”ការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក និងប៉ារ៉ាឡាំពិករដូវរងា ក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ ២០២២ សុទ្ធតែមានភាពអស្ចារ្យដូចគ្នា ។” ក្នុងនាមជា “ទីក្រុងដែលបានរៀបចំ ការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក ទាំងរដូវក្តៅនិងរដូវរងា” ក្រុងប៉េកាំងនឹងក្លាយជា ឆាកលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោកម្តងទៀត សម្រាប់ឱ្យអត្តពលិក មកពីបណ្តាប្រទេសនានា តស៊ូព្យាយាមដ៏ស្វិតស្វាញ...